دیزباد وطن ماست
سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.
دیزباد وطن ماست
سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.معماری پلکانی و سنتی دیزباد را خراب نکنیم
اگرچه مدرن زیباست، اما همیشه زیبایی از آن مدرن نیست. مدرن تنها در بافت مدرن زیباست و سنتی در بافت سنتی. دیشب در مسجد ده بالا مباحث بسیار خوبی از زبان مهندس کردی عضو شورای اسلامی دیزباد بالا مطرح شد که من معتقدم حرف دل مردم دیزباد بود.
یکی از این مباحث به معماری بر می گشت. اینکه در معماری های ساختمان های جدید، وقتی نماهای شیک میزنیم آیا فکر می کنیم که این نما، این تعداد طبقه، این رنگ شیروانی با کل روستا هارمونی دارد یا خیر؟
اگر خودسرانه عمل کنیم همینطور می گذرد اما اگر فکر کنیم می توانیم موثرتر باشیم.
لااقل فکر کنیم که با این نماها به ویژه در منازلی که در بافت ده ساخته می شوند، داریم یکی از ویژگی های توریستی دیزباد را از میان می بریم.
به ماسوله فکر کنید.
هیچ کس حق تغییر ظاهر منزلش را ندارد و در عین حال هر کس که وارد ماسوله می شود باید ورودی پرداخت کند. تجارتی که دو طرف (مالک و توریست) از آن منتفع می شوند.
اما ما چه می کنیم؟ دقیقا داریم مثل برخی از روستاهای پلکانی که روزگاری بسیار زیبا بودند وبافت زیبای خودشان را تخریب کردند و اینک جز ساختمان های در هم و بر هم چیزی از آن باقی نمانده است عمل می کنیم.
«دیزباد وطن ماست» امیدوار است که مسئولین این دوره از شورای دیزباد که دقیقا در زمان تخریب این بناها مسئولیت را به دست گرفته اند، ساز و کارهایی را اتخاذ کنند تا دیزبادی ها به حفظ بافت تاریخی و سنتی معماری روستای خود علاقه مند شده و بافت تاریخی روستای خود را بی مهابا تغییر ندهند.
هرگونه اهمال کاری در این مورد به منزله از میان رفتن حق و حقوق کل دیزبادی ها می باشد.
همچنین امیدواریم استانداردهایی از قبیل نوع خاصی از نما برای روستاهای پلکانی مقرر شود که بتوانند بافت سنتی خودشان را ترمیم کرده و بافت مدرن را متناسب با بافت سنتی خود بازآرایی کنند.
جلسه آموزشی شورای دیزباد بالا برگزار شد
اولین جلسه آموزشی شورای اسلامی دیزباد بالا با حضور برخی از مقامات سیاسی و نظامی در مسجد ده بالا برگزار شد. در این جلسه که تمام مردان بالای 15 سال و برخی فعالان به همراه همسرانشان در آن دعوت شده بودند، مهندس محمود کردی عضو شورای اسلامی دیزباد و مهندس اخوان بخشدار زبرخان به تبیین چالش های توسعه دیزباد و راهکارهای مطلوب برای توسعه به طور مبسوط اشاره کردند.
این جلسه از ساعت 9 شب تا پاسی از شب ادامه داشت و دو سخنران اصلی آن به بیان ابعاد گوناگون فعالیت های شورای جدید دیزباد پرداختند. همچنین قرار بر این شد، در جلسه ای که به زودی توسط اعضای پیشین شورای دیزباد اعلام خواهد شد، کارنامه فعالیت های قریب 10 سال اعضای شورای گذشته به سمع و نظر دیزبادی های عزیز رسانده شود.
از آنجا که مباحث بسیار مهمی در این جلسه برای مردم دیزباد و کسانی که برای تفریح به دیزباد می آیند مطرح شده است، این موارد به تدریج در تارنمای «دیزباد وطن ماست» درج خواهد شد.
توسعه روستایی چیست؟ (با نگاه به شرایط دیزباد)
در چند یادداشت پیشین به مباحث مرتبط با توسعه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی روستای دیزباد پرداختیم. در این بخش مواردی چند را در باب توسعه روستای دیزباد را از دایره المعارف رشد مطرح می کنیم. امید که به کارآید.
توسعه روستایی چیست؟
از چند سده اخیر و با رشد پرشتاب صنعت و فناوری در جهان, عقب‌ماندگی مناطق روستایی بیشتر عیان گردیده است. از آن‌جاییکه عموماً روستاییان نسبت به شهرنشینان دارای درآمد کمتری هستند و از خدمات اجتماعی ناچیزی برخوردار هستند, اقشار روستایی فقیرتر و آسیب‌پذیرتر محسوب می‌شوند که بعضاً منجر به مهاجرت آنان به سمت شهرها نیز می‌شود. علت این امر نیز پراکندگی جغرافیایی روستاها, نبود صرفه اقتصادی برای ارایه خدمات اجتماعی, حرفهای و تخصصی‌نبودن کار کشاورزی (کم‌بودن بهره‌وری), محدودیت منابع ارضی (در مقابل رشد جمعیت), و عدم‌مدیریت صحیح مسؤولان بوده است. به همین جهت, برای رفع فقر شدید مناطق روستایی , ارتقای سطح و کیفیت زندگی روستاییان, ایجاد اشتغال و افزایش بهره‌وری آنان, تمهید ”توسعه روستایی“ متولد گردید.
بنا بر تعریف, برنامه‌های توسعه روستایی, جزئی از برنامه‌های توسعه هر کشور محسوب می‌شوند که برای دگرگون‌سازی ساخت اجتماعی-اقتصادی جامعه روستایی بکار می‌روند. اینگونه برنامه‌ها را که دولت‌ها و یا عاملان آنان در مناطق روستایی پیاده می‌کنند, دگرگونی اجتماعی براساس طرح و نقشه نیز می‌گویند. این امر در میان کشورهای جهان سوم که دولت‌ها نقش اساسی در تجدید ساختار جامعه به منظور هماهنگی با اهداف سیاسی و اقتصادی خاصی به عهده دارند, مورد پیدا می‌کند. از سوی دیگر توسعه روستایی را می‌توان عاملی در بهبود شرایط زندگی افراد متعلق به قشر کم‌درآمد ساکن روستا و خودکفاسازی آنان در روند توسعه کلان کشور دانست.
در گذشته بعضی مدیران و سیاست‌گذاران امر توسعه, صرفاً بر ”توسعه کشاورزی“ متمرکز می‌شدند که امروز نتایج نشان داده است که توسعه روستایی صرفاً از این طریق محقق نمی‌شود. روستا جامعه‌ای است که دارای ابعاد اجتماعی مختلف است و نیازمند توسعه همه‌جانبه (یعنی توسعه روستایی) است نه صرفاً توسعه کسب‌وکار و نظامی به نام ”کشاورزی“. هرچند باید گفت که از طریق توسعه کشاورزی موفق نیز الزاماً توسعه روستایی محقق نمی‌شود. چون اولاً فواید توسعه کشاورزی عاید همه روستاییان نمی‌شود (بیشتر عاید زمین‌داران, بخصوص مالکان بزرگ, می‌شود), ثانیاً افزایش بهره‌وری کشاورزی باعث کاهش نیاز به نیروی انسانی می‌شود (حداقل در درازمدت) و این خود باعث کاهش اشتغال روستاییان و فقر روزافزون آنان و مهاجرت بیشتر به سمت شهرها می‌شود.
توسعه اجتماعی دیزباد راهی به سوی توسعه پایدار
توسعه اجتماعی در دیزباد امروزه از اهمیت به سزایی برخوردار است. در گذشته بسیار دور دیزباد دارای مدرسه ای بوده است که به نوبه خود نهادی مدنی محسوب می شود. همچنین خانه بهداشت در دیزباد از نهادهایی است که در روستاها بخشی از فرآیند توسعه اجتماعی به حساب می آیند.
اما امروز با توسعه گردشگری در دیزباد و به وجود آمدن زیرساخت هایی همچون جاده آسفالته، خطوط تلفن و آب لوله کشی بهداشتی مباحث دیگری نیز در توسعه اجتماعی دیزباد مطرح می شوند.
بخشی از این شرایط به بافت پلکانی روستای دیزباد باز می گردد. ساخت و سازهای بی حساب و کتاب و بدون رعایت کردن معماری سنتی روستا باعث از دست رفتن یکی از جاذبه های توریستی دیزباد می شود. همچنین در همین بخش می توان به شکل دهی و توسعه نهادها فرهنگی از قبیل فعالیت های فرهنگی در مسجد دیزباد اشاره کرد، که خود یکی از تاکیدات صریح مقام معظم رهبری می باشد. بنابراین موارد ذیل به عنوان سر فصل های برنامه توسعه اجتماعی دیزباد پیشنهاد می شود:
1. بهبود شرایط خانه بهداشت دیزباد
2. برنامه ریزی جهت استاندارد سازی معماری روستایی برای بناهای تازه ساز به نحوی که بر سنت معماری دیزباد استوار باشد.
3. برنامه هایی جهت استفاده از مدرسه و توسعه نهادهای آموزشی
4. ایجاد شرایط دریافت وام برای توسعه دیزباد توریستی
توسعه اقتصادی در دیزباد بالا
وقتی از توسعه اقتصادی در دیزباد سخن می گوییم باید به خاطر داشته باشیم که مراد ما از این توسعه ابعادی را در بر می گیرد که در دیزباد هزینه فرصت آن با درآمد کسب شده قابل توجیه می باشد.
بدین معنی که اگر ما در دیزباد زمینی را به باغسرا اختصاص دهیم، یعنی از درختان گیلاس و میوه های آن تا حدودی صرف نظر کرده ایم و دیگر در آن نمی توانیم روی گیاهان دارویی حساب باز کنیم. حال اگر این باغسرا یا باغچه خانوادگی بتواند از لحاظ اقتصادی به صرفه باشد، یعنی هزینه فرصت در آن با درآمد کسب شده قابل توجیه است.
با این شرایط در توسعه اقتصادی دیزباد موارد ذیل قابل ارائه می باشند:
1. توسعه گردشگری
2. توسعه باغداری و فعالیت های مرتبط
3. توسعه صنعت گیاهان دارویی
این سه بخش می تواند به عنوان سر فصل های اصلی در توسعه اقتصادی دیزباد در نظر گرفته شود و متعاقبا در دوره های آتی شوراهای اسلامی به قسمت های دیگر بسط داده شود.
