مسافران عنوان دو ماه نامه ای است که توسط مجموعه میراث فرهنگی و گردشگری منتشر می شود. در سایت رسمی این مجله، مقاله از از راضیه جویباری به عنوان «خراسان رضوی نیازمند توجه بیشتر» منتشر شده است. در بخشی از این مقاله که متن آن نسبتا طولانی است از نیشابور و به تبع آن دیزباد علیای نیشابور یاد کرده است.
او در این مقاله چنین می نویسد:
استانهای خراسان رضوی، شمالی و جنوبی با توجه به اهمیت و گستردگی آن از نظر جغرافیایی و همچنین میراث فرهنگی و گردشگری این توانایی را دارند تا هرکدام به تنهایی به قطبی تبدیل شوند. اما با توجه به محدودیتهای ما در چاپ و نشر نشریه و عدم امکان بررسی هرکدام از استانها به صورت جداگانه باعث شد تا این سه استان به صورت همزمان و در یک شماره معرفی شوند. هرچند که به دلیل اهمیت ویژه شهرستان مشهد شماره گذشته تنها به این شهرستان اختصاص داشت و در این شماره شما با سایر شهرستانهای این سه استان آشنا میشوید.
در ادامه به کلات و سبزوار اشاره می کند و پس از آن در مورد نیشابور می گوید:
نیشابور در 150 کیلومتری غرب شهر مشهد، در دشت همواری قرار گرفته است که از یک طرف به کوههای بینالود و از سوی دیگر به ارتفاعات طاقانکوه محدود میشود، مشهد در شرق نیشابور و سبزوار در قسمت غرب آن قرار گرفته است.
نیشابور از شمال به قوچان و چناران و از جنوب به شهرستانهای تربتحیدریه و کاشمر متصل است. رشتهکوههای بینالود از شمال نیشابور میگذرد و از شمال غربی سرولایت تا جلگه رخ امتداد یافته و بزرگترین قله آن حدود 3300 متر ارتفاع دارد. بینالود دارای درههای سرسبز و پرآب و روستاهای آباد و پر محصول میباشد.
دیزباد علیا و سفلی، درود، پیوهژن، خرو علیا و سفلی و حصار بوژان از روستاهای این منطقه است که دارای محصولات کشاورزی فراوان و جمعیت زیادی است. آلو، سیب و گردو از میوههای معروف این مناطق کوهستانی است.
آب و هوای نیشابور در مناطق کوهستانی آن سرد و در قسمت جلگهای، معتدل است. نیشابور در فاصله 768 کیلومتری تهران و در 36 درجه و 12 دقیقه عرض شمالی و 58 درجه و 48 دقیقه طول شرقی قرار گرفته است.
نیشابور در فصلهای بهار و پاییز در معرض وزش بادهای موسمی و محلی میباشد که نواحی کشاورزی منطقه را تهدید میکند، رودخانه دایمی در نیشابور وجود ندارد و رودهای آن فصلی هستند.
مزارع بیشتر از طریق قناتها و چاههای عمیق و کاریزها آبیاری میشود محصولات مهم کشاورزی نیشابور، باقلا، غلات، پنبه، چغندرقند و حبوبات است. سبزیجات نیشابور معروف است.
بادمجان و گوجهفرنگی، هندوانه و خربزه از محصولات دیگر این منطقه است. فرآوردههای گیاهی دیگری چون کتیرا، زرشک و ترنجبین در نقاط مختلف نیشابور به عمل میآید. سوغات نیشابور ریواس و شربت ریواس است.
در آثارالبلاد و اخبارالعباد آمده است: «نیشابور از مدن خراسان، موصوفه به اصناف فضایل و فواکه و ثمرات … و همیشه قافلهها به آنجا نزول مینمایند، و در قدیم مجمع و معدن علما بود. عمرو بن لیث صفاری گفت که: مقاتله میکنم بر شهری که گیای آن ریباس است و خاک آن نفل است (و آن نوعی از ریاحین را گویند) و سنگ آن فیروزه است و این را از آن سبب گفت که به آنجا ریباسی است که مثل آن در هیچ کل زمین نیست (و ریباس گیاهی است که جدری و طاعون را نفع کند و عصاره آن نظر را تیز کند)
باغرود که از تفرجگاههای زیبای نیشابور است، در قسمت شرقی آن قرار دارد. شمال غربی نیشابور است، در قدیم فیروزهتراشان و معدنکاران در کنار هم در این مناطق به سر میبردند و به کاوش و جستجوی معدن و تراش فیروزه و تزیین آن مشغول بودند، بدین سبب این شهر از قدیم مورد توجه حکام و سلاطین برای به دست آوردن این سنگهای گرانبها بوده است. فیروزه دو نوع است، یک نوع از معدن استخراج میشود که به آن فیروزه سنگی میگویند، نوع دیگر که مرغوبتر است، فیروزه خاکی نام دارد و در مسیلها و رسوبات به دست میآید. قبلاً ایرانیان مسکو در تراش فیروزه مشهور بودهاند و بهتر از خود خراسانیها از عهده انجام این کار برمیآمدهاند. و تجار ایرانی در وین نقش فعال در فروش این گوهر گرانبها داشتهاند.
او در ادامه به کاشمر، تربت حیدریه، خاف، تربت جام، سرخس و قوچان اشاره می کند.
«دیزباد وطن ماست» از این نویسنده گرامی برای تهیه این مقاله تشکر می کند.
امیر حسین نجار نژاد سرپرست «گروه کوهنوردان کاویان» بود که از مسیر گرینه قوچگل را فتح کردند. گزارش این فتح در ذیل می آید:
گزارش صعود به قله قوچگر از مسیر گرینه
گزارش برنامه از: امیر حسین نجار نژاد
در تاریخ 1390/10/2 ساعت 6:20 از مشهدهمراه با بسیت و یک نفر از همنوردان به سمت روستای گرینه واقع در 30 کیلومتری شهرستان نیشابور برای صعود به قله قوچ گر با ارتفاع 2900 متر حرکت کردیم.
برای دسترسی به روستای گرینه در جاده مشهد نیشابور جاده فرعی قدمگاه را پی می گیریم بعد از عبور از شهر کوچک قدمگاه به روستای باغشن رسیدیم و در آنجا آقای اکبری راهنمای برنامه که از کوهنوردان خوب شهرستان نیشابور هستند به ما ملحق شدند. در ساعت 8:10 به روستای گرینه وارد شدیم.
پس از معرفی ارکان تیم و انجام حرکات کششی و گرم کردن اولیه راه خود را به سمت باغ علی میر پیش گرفتیم.
در ساعت 9:15 برای صرف صبحانه به مدت 30 دقیقه توقف نمودیم.مسیر درون دره مسیری بدون برف بود که با شیب ملایمی ما را به سمت زیر یال قله هدایت میکرد. طی مسیر دو دو راهی وجود داشت که در هر دو مورد به سمت راست ادامه مسیر دادیم.
تقریبا در انتهای دره به یک خانه باغ کوچک روی تپه سمت راست مسیر می رسیم. مسیر صعود به قله از کنار این خانه باغ می گذرد. پس از عبور از این باغ کوچک ٰ پاکوب کم کم ما را بر روی یال پر شیبی سوار می کند.
این یال که در برخی نقاط پوشیده از برف و یخ نیز بود با شیب تندی ما را به خط الراس قوچگر می رساند.باد سردی از سمت منطقه دیزباد می وزید .هرچه به بالاتر می رفتیم وزش باد سرد سرعت بیشتری میگرفت و مقدار برف و یخ زدگی مسیر بیشتر می شد.
در ساعت 14:15 بعد ازعبور از همه سختی ها برفراز قله ایستاده بودیم. در سمت شمال قله فلسکه و در سمت غرب ارتفاعات سوقند دیده می شد که همگی پوشیده از برف بودند.
GPS ارتفاع 2890 متر را نشان می داد. بعد از 15 دقیقه استراحت و گرفتن عکس به سمت پایین حرکت کردیم. طبق هماهنگی قبلی مسیر برگشت از روستای دیزباد تعیین شده بود و مینی بوس در دیزباد منتظر ما بود. بنابراین پس از پایین آمدن از قله مسیر را به سمت چپ که به انتهای دره دیزباد منتهی می شد پی گرفتیم. حدود یک ساعت بعد در انتهای دره دیزباد بودیم و دره را به سمت روستا ادامه دادیم.ارتفاع انتهای دره(پای دامنه کوه) 1900 متر بود یعنی حدود1000 متر نسبت به قله ارتفاع کم کرده بودیم .
بعد از یک ساعت پیاده روی درون دره به محل استقرار مینی بوس رسیدیم. و پس از 30 دقیقه استراحت و صرف ناهار سوار مینی بوس شدیم و ساعت 19 به مشهد رسیدیم . (مسیر هوایی محاسبه شده توسط GPS حدود15 کیلومتر بود.
زمانبندی اجرا برنامه
مشهد تا روستای گرینه: یک ساعت و 40 دقیقه
روستای گرینه تا پای یال صعود(انتهای دره)با احتساب 30 دقیقه صرف صبحانه: 3 ساعت
پای یال منتهی به قله تا قله(مسیر صعود): 2 ساعت و 30 دقیقه
مسیر برگشت از قله تا روستای دیزباد : 2 ساعت
گروه کوهنوردی احد که چندی پیش قجغر دیزباد را فتح کردند، گزارش تصویری خود را در سایت «احد خراسان» خود قرار دادند. این گزارش بسیار جالب بود و به همین دلیل آن را به صورت کامل در سایت قرار می دهم. منتهی می توانید همه تصاویر را در ادامه مطلب مشاهده کنید.
محمد حسین کاظمی سرپرست گروه در گزارش خود آورده است:
حرکت رأس ساعت 6 صبح ایتسگاه گلبهار افراد شرکت کننده 20 نفر ساعت 7:45 در روستای قاسم آباد پس از ترک مینی بوس برای صرف صبحانه به انتهای دره روستای دیزباد در کنار استخری باصفا ساعت 8:30 برای صبحانه تا ساعت 9 در محل مورد نظر به صرف صبحانه مشغول بودیم . رأس ساعت 9 به سمت قله با سرقدمی آقای بابادی به حرکت خود ادامه دادیم ساعت 10:15 پای استخر آخر دره با صفی منظم تمامی اعضاء تیم به سمت قله حرکت کردیم . که در سمت چپ قله با حرکتی منظم و مستمر به حرکت خود به سمت قله ادامه دادیم.هر یک ساعت تقریباً 10دقیقه استراحت داشتیم. تا تمامی اعضای پای همدیگر به سمت قله حرکت کردیم. حدوداً ساعت 12:30 دو نفر از اعضاء جهت استراحت در 200 متری قله به استراحت پرداختند و بقیه دوستان و اعضاء به سمت قله به راه افتادند رأس ساعت 13 , 18 نفر از دوستان بر روی قله عکسهای یادگاری از صعود گرفته و به خاطر باد شدید وسرما به سمت پائین حرکت کردیم. آب و هوا منطقه پاییزی – سرد و خشک بود و هیچ اثری از برف و یخ بندان در منطقه نبود ولی در ارتفاع با وزش شدید باد روبه رو بودیم ساعت 14:30 جهت صرف نهار در کنار استخر اتراق کرده و آقای موسوی هم به ما ملحق شدند که همراه خود یک سطل حلیم نذری از روستای حصار آورده بودند . رأس ساعت 15 از استخر به سمت روستا حرکت کردیم تمامی افراد در صحت و سلامت کامل سوار بر مینی بوس باشگاه به سمت مشهد حرکت کردیم ساعت 16:30 به ورودی شهر رسیده و دوستان در میدان پارک بعد از خداحافظی ازهم جدا شدند.
آیا می خواهید به دیزباد سفر کنید؟ آیا در دیزباد هیچ کس را نمی شناسید؟ آیا می خواهید پیشاپیش برای اقامتتان در دیزباد تدارک ببینید. همه این ها با خدمات شرکت رانیا امکان پذیر است. اگر چه «دیزباد وطن ماست» این خدمات را تجربه نکرده است. اما می توانید از طریق سایت رانیا (سیستم رزرواسیون اینترنتی) اقامت خوبی را در دیزباد برای خودتان فراهم کنید.
تعجب بنده در این است که دیزباد حتی مسافرخانه ندارد و اینکه رانیا چطور می خواهد برایتان هتل رزرو کند؟!!!
پایانه راه ابریشم سرخس در یادداشتی که به معرفی خدمات ارائه شده توسط این پایانه پرداخته دیزباد را به عنوان یکی از مقاصد اتوبوس هایش معرفی کرده است.
در سایت این پایانه آمده است:
مشخصات پایانه مسافربری راه ابریشم
هدف : سرویس دهی به مسافرین و زائرین شمال شرق استان و در آینده کشورهای آسیای میانه از مسیر راه ابریشم
مکان : ابتدای جاده سرخس روبروی میدان بار رضوی
مساحت : 38,000 متر مربع
زیر بنا : حدود 4000 مترمربع
ظرفیت پذیرش اتوبوس روزانه : 300 دستگاه
ظرفیت پذیرش مسافر روزانه : 9000 نفر
میزان اعتبار اولیه : 50 میلیارد ریال
مدت اجرا : چهار سال
شامل فضاهای خدماتی بشرح ذیل:
ساختمان مرکزی : 1900 مترمربع
باس واش : 1000 مترمربع
بازار علافها : 2000 مترمربع
دفاتر فروش بلیط : 950 مترمربع
سرویسهای بهداشتی : 200مترمربع
مساحت پارکینگها : 5000مترمربع
مساحت فضای سبز: 2500متر مربع
فضاهای خدماتی و رفاهی شامل:
دفاتر اداری ، انتظامات سازمان ، غرف تجاری و مسافربری ، سالن انتظار ، خوابگاه رانندگان ، پارکینگهای سواری ، مینی بوس واتوبوس ، نمازخانه زنانه ومردانه ، سرویس های بهداشتی زنانه ومردانه ، سواری کرایه ، تاکسی تلفنی ، عابر بانک ،دوربین های نظارت تصویری
مجتمع تعمیرگاهی شامل : میکانیکی ، گیربکس سازی ، اتاق سازی ، آهنگری ، تعویض روغنی ، باسواش
فرهنگی : سیستم صوت وتصویری ، سالن مطالعه
شهرها وبخشهای که بوسیله اتوبوس سرویس دهی می گردد شامل:
سرخس ، صالح آباد ، بزنگان ، سلطان آباد نمک ونیشابور ، تربت جام ، نیشابور ، کاشمر ، جلگه زاوه ، بینالود ، مزداوند ، مزدوران ، میامی ، دیزباد ، نسر ، باغشن نیشابور، باغچه ، سربالا ، پس کمر ، بلهرات ، ، ابروان ، کته تلخ ، رباط سفید ، سبزوار ، قاین ، گناباد ، خانگیران ، پل خاتون ، درازآب جام ، باخرز جام ، عبدل آباد جام ، پیوه ژن ، درود نیشابور، قدمگاه ، نصر آباد جام ، فردوس، نقاب سبزوار، دولت آباد سرخس ، سرایان ، فرهاد گرد
مینی بوس: روستاهای اطراف مشهد ، نیشابور ، تربت حیدریه ، فریمان ، تربت جام ، تایباد ، سرخس وصالح آباد
که روزانه 75 دستگاه سرویس ثابت وغیر ثابت میانگین حدود 90 دستگاه سرویس دهی انجام می گردد .