دیزباد وطن ماست
سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.
دیزباد وطن ماست
سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.سرمایه اجتماعی علاج تمام مشکلات دیزباد علیا
سرمایه اجتماعی مفهومی جامعه‌شناسی است که در تجارت، اقتصاد، علوم انسانی و بهداشت عمومی جهت اشاره به ارتباطات درون و مابین گروهی از آن استفاده می شود. اگرچه تعاریف مختلفی برای این مفهوم وجود دارد، اما در کل سرمایه اجتماعی به عنوان نوعی “علاج همه مشکلات” جامعه مدرن تلقی شده است.
سرمایه اجتماعی در دیزباد حسن نیت، دوستی، حس همدردی و مراودات اجتماعی بین دیزبادی ها و خانواده‌هی دیزبادی است که یک واحد اجتماعی را تشکیل می‌دهند.
اگر چه مفهوم سرمایه اجتماعی در کنار سه مفهوم دیگر: سرمایه فرهنگی، سرمایه اقتصادی و سرمایه نمادین توسط پیر بوردیو مطرح شده، اما امروزه این مفهوم به شدت در راه توسعه و همچنین شکل دهی به جامعه مدنی اهمیت یافته است.
سرمایه اجتماعی در آثار توکویل، کلمن و پاتنام نیز مورد بحث قرار گرفته است اما بحث اصلی ما در خصوص سرمایه اجتماعی به مواردی اطلاق می شود که بوردیو از آن یاد می کند.
گاهی اوقات سرمایه اجتماعی به طور مستقیم تبدیل به سرمایه اقتصادی یا درآمد می شود اما گاهی در شکل آموزش و پرورش یا دفاع تجلی می کند که هر دو گونه آن برای توسعه جامعه مطلوب به نظر می رسد.
یکی از زمینه های اساسی در سرمایه اجتماعی تبدیل «من» یکی دیزبادی به «ما» در دیزبادی ها است. در واقع زمانی که در سایت «دیزباد وطن ماست» از واژه «ما است» استفاده می شود، این عبارت شعارگونه دارد حس اتحاد را در جهت ایجاد سرمایه اجتماعی تقویت می کند.
زمانی که جلسه ای برای شورای مشورتی گذاشته می شود و تمام اعضا در آن حضور یافته و نظراتی را ارائه می کنند و آنگاه نتیجه این جلسه به سایر دیزبادی ها از طریق کانال ارتباط شفاهی منتقل می شود، این خود یک سرمایه اجتماعی است. چراکه ما برای بدست آوردن این مهم باید هزینه های زیادی را در حالت معمول بپردازیم، اما بدون هزینه به همه این موارد دست می یابیم.
اگر دیزباد می خواهد پاک ترین روستای ایران شود، فقط کافی است دیزبادی ها را در جریان این هدف قرار دهیم و آنوقت می بینیم که هنجارهایی که برای دستیابی به این مهم قرار داده ایم، تا چه اندازه درونی می شود. هرچه مردم خود را بیشتر ملزم به رعایت این نکات کنند، به معنای سرمایه اجتماعی بیشتری است که ما به آن دست یافته ایم.
مکان هایی به نام جماعتخانه و مسجد در دیزباد خود یکی از سرمایه های اجتماعی هستند و هرچه بیشتر این مکان ها مورد استقبال دیزبادی ها قرار بگیرند، دیزباد غنای اجتماعی بیشتری دارد. این مساله صرف نظر از میزان اعتقاد افراد به مکان های مذهبی می باشد.
وقتی که پیران بتوانند بر افکار جوانان در مسیر توسعه تاثیر گذار باشند، این خود یک سرمایه اجتماعی تلقی می شود و از آنجا که امروزه سالمندان بیشتر به سرای سالمندان منتقل می شوند، مردم ایران یکی از سرمایه های اجتماعی خود را از دست داده اند. اجرای طرح هایی برای سالمندان در دیزباد می تواند به تقویت اثربخشی این سرمایه اجتماعی کمک کند.
قانون گرایی و قانون مندی در دیزباد که تحت تاثیر میزان سواد و آگاهی مردم از قوانین شهروندی و شرایط و ضوبط جامعه مدنی است، خود یک سرمایه اجتماعی در روستای دیزباد قلمداد می شود.
ویژگی سرمایه اجتماعی این است که این سرمایه هر چه بیشتر استفاده شود، افزایش می یابد و دیزباد می تواند یک قطب سرمایه اجتماعی باشد.
همکاری ها در حوزه اجتماعی که ناشی از سرمایه اجتماعی است در سه سطح مورد بررسی قرار می گیرند:
1. در سطح فردی: مثل همکاری و رابطه فردی میان افراد برای بهبود کیفیت زندگی همدیگر
2. در سطح گروهی: مانند فعالیت های افراد در مسجد و جماعتخانه مثلا برگزاری مراسم نوحصار یا هیات های عزاداری در ماه محرم
3. در سطح اجتماعی و کلان: همانند نهادی چون شورای اسلامی دیزباد و نهاد های دموکراتیک
در واقع اگر بخواهیم از ویژگی های سرمایه اجتماعی که به طور بالقوه در دیزباد در اختیاد داریم استفاده کنیم باید نهادهای مدنی زیادی ایجاد کنیم که دیزبادی ها در آنها مشارکت داشته باشند.
نهاد هایی همانند: صندوق ها، گروه های فرهنگی یا همین شورای مشورتی که توسط شورای اسلامی دیزباد برای همفکری و پیشبرد اهداف توسعه دیزباد مورد استفاده قرار گرفته است.
این نهاد ها باعث می شوند:
1. کنترل اجتماعی تسهیل می شود.
2. حمایت های مختلف برای مسائل صورت می گیرد.
3. شبکه های فراخانوادگی صورت می گیرد.
4. کمک های مالی دریافت می شود.
من فکر می کنم نهایت سرمایه اجتماعی در ارتباط با دیزباد کسب «اعتماد» دیزبادی ها است. این اعتماد که همیشه در میان دیزبادی ها وجود داشته باعث شده که هیچ گاه میان باغ هایشان دیوار نباشد. مواردی که این اعتماد را از میان می برد:
1. بد قولی
2. بد عمل کردن
3. دروغ
4. تبعیض
است و خوشبختانه فعالیت هایی که غالب مسئولین در دیزباد انجام داده اند، عادلانه بوده است.
ما باید این «اعتماد» را قوت ببخشیم تا بتوانیم سرمایه اجتماعی را تقویت کرده و شرایط بهتری برای توسعه دیزباد علیا پدید آوریم.
دیزبادی ها درختان سیب شان را هرس کنند
«دیزباد وطن ماست»، حامد میرشاهی: "من روز جمعه دیزباد بودم ...یه مشکلی دیدم که تو اکثر باغا بود این که درختهای سیب اونقدر پر بودن که هم درختو خشک کرده بودن بعضی شاخه هاشو هم سیب خیلی ریز بودن ..."
درخت سیب اگر هر سال هرس نشود شاخه های جوان بارده اولیه زود پیر می شوند و میوه های آنها نیز ریز و نامرغوب خواهند شد لذا با هرس صحیح و رساندن نور کافی به داخل تاج درخت همواره شاخه های جوان قوی و پر بار و میوه با رنگ پذیری مطلوب حاصل خواهد شد و از این طریق از پیری زود رس درخت نیز جلو گیری می گردد.
تنک کردن میتواند به طریق مکانیکی ویا شیمیائی انجام گیرد. در تنک کردن مکانیکی میتوان از دست انسان (که بسیار دقیق ولی گران وکند است)، از فشار آب (که دقت ندارد وتنظیم مقدار گلهای حذف شده با آن مشکل است) واز چوبهای بلند (که به درخت صدمه می زند) استفاده کرد. درگذشته میوه ها را براساس فاصله از یکدیگر بر روی شاخه تنک دستی می کردند ولی در سالهای اخیر ثابت شده است که تنک کردن بر حسب اندازه بهتر می باشد. تنک کردن بر حسب اندازه، حذف انتخابی میوه های کوچک و ضعیف می باشد که بدون توجه به فاصله آنها صورت می گیرد. در تنک کردن شیمیایی بر حسب نوع درخت، انواع مختلف آکسین، اتفان، سوین، ترباسیل و… بکار میروند. شدت تنک کردن (درصد گلها و میوه های حذف شده) بستگی به نوع درخت میزان رشد آن وتعداد میوه های تشکیل شده دارد. برای سیب و هلو معمولاً توصیه می شود که به ازای هر 30 برگ و یا هر 10 سانتیمتر طول شاخه بارو، یک میوه نگهداری و بقیه حذف شوند که البته این ارقام بسیار تقریبی و غیردقیق هستند.
شورای مشورتی دیزباد حامی فعالیت های شورای اسلامی
یکی از اعضای شورای اسلامی دیزباد علیا در مصاحبه با «دیزباد وطن ماست» از تشکیل شورای مشورتی 25 نفره خبر داد. در این شورای مشورتی که متشکل از افراد با صلاحیت و علاقه مند به توسعه دیزباد می باشد، طرح های توسعه دیزباد مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
ایده شورای مشورتی برای اولین بار در این دوره فعالیت های شورای اسلامی دیزباد مطرح می شود و نوید بخش تصمیمات پخته تر برای توسعه دیزباد وطن ماست.
امید است که اعضایی که برای این شورا انتخاب می شوند خود در برخی موارد تصدی امور پروژه هایی که توسط شورا طرح می شوند را بر عهده گیرند و خود شورا نظارت این پروژه ها را بر عهده گیرد.
همچنین در برخی موارد امید است که انگیزه هایی برای توسعه در میان خود دیزباد ها ایجاد شود تا آنها خود گام هایی در مسیر توسعه دیزباد بردارند.
به عنوان مثال در مورد دیوار کشی های دیزباد، اگر بتوان استانداردی تعیین نمود تا برمبنای آن استاندارد دیوار کشی ها میان باغ ها انجام شود، این یکنواختی خود به برقراری نظم هارمونیک در باغ ها کمک کرده و در نهایت منجر به زیبایی بافت باغ های دیزباد می شود.
شورای دیزباد می تواند خود در این زمینه مصوباتی داشته باشد و مشوق هایی را برای کسانی که از این مصوبات تبعیت می کنند در نظر بگیرد.
باید در نظر داشت که خوشبختانه ما در روستای دیزباد از سرمایه ای بزرگ به نام سرمایه اجتماعی برخورداریم و آن مردمی فهیم و در عین حال متمکن هستند که خود را دیزبادی می نامند.
در صورتی که بتوانیم انگیزه کافی را در میان مردم دیزباد ایجاد کنیم، می توان از این سرمایه بزرگ اجتماعی در راه آبادانی و توسعه دیزباد علیا استفاده کرد.
مدرسه دیزباد 80 ساله شد
امسال در زمان نوحصار بار دیگر از کنار مدرسه دیزباد عبور کردم. مدرسه ای که پدرم و پدر بزرگ و مادر بزرگم در در آن تحصیل کرده اند. مدرسه ای که بسیاری از دیزبادی ها و روستاییان تحصیل کرده روستاهای اطراف دیزباد در آن دانش آموخته شده اند.
مدرسه دیزباد خود به تنهایی گویای حرف های ناگفته ای است که طی سالیان متمادی در ذهن و اندیشه بسیاری از مردم وجود داشته است.
ورود مدرسه در ایران با سختی تمام میسر شد چراکه مردم ایران در بسیاری از مناطق آن را علم کافری دانسته و از آن احتراز می کردند اما در دیزباد مدرسه با دستان توانمند دیزبادی ها و با کمترین مشکل بنیان گذاشته شد.
امروز مدرسه دیزباد که از سال 1312 تاسیس شده، 80 ساله می شود. این بدان معنی است که اگر شخصی در دیزباد 87 ساله باشد می توانسته در این مدرسه در زمان قانونی تحصیل خود را شروع کرده باشد.
مدرسه دیزباد اگر چه توسط سر سلطان محمد شاه، امام شیعیان اسماعیلی ساخته و به نام ناصر خسرو شاعر، فیلسوف و دانشمند اسماعیلی نام گذاری شده بود اما همچون باران رحمت بر تمام دیزبادی ها اعم از اسماعیلی و غیر اسماعیلی بارید و سبب شد مردم این دیار فرهنگ و اقتضائات متفاوتی نسبت به سایر افرادی که در روستا زندگی می کردند، پیدا کنند.
این افراد پس از فارغ التحصیلی به شهرها آمدند و برخی اوقات نیز از ایران مهاجرت کردند و دنیایی متفاوت از آنچه در واقع از یک روستایی انتظار می رفت را تجربه کردند.
مدرسه ناصر خسرو دیزباد ثمره اندیشه ای است که ریشه در عقلانیت دارد. عقلانیتی که توسط حضرت علی (ع) پرورده شده و به عنوان میراث به ما رسیده است.
در سایه این عقلانیت است که امروز دیزبادی ها اعم از اسماعیلی و دوازده امامی در کنار همدیگر به توسعه روستای خود می اندیشند. در سایه این عقلانیت است که می توان در آینده شاهد ترقی و توسعه روزافزون دیزباد بود. فقط کافی است که امروز نگاهمان، رویکردمان و حرفمان همه در جهت توسعه باشد. توسعه ای که از توسعه فرهنگی شروع شده و به توسعه اجتماعی و توسعه اقتصادی ختم می شود.
امید که در این مسیر الله قادر مارا راهنمایی و هدایت کند که من الله التوفق.
