دیزباد وطن ماست
سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.
دیزباد وطن ماست
سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.برنامه ریزی جشن دوازدهم فروردین را دیزباد اعلام شد
«دیزباد وطن ماست»- روابط عمومی شورای اسلامی دیزباد طی پیامی از برنامه گردهمایی بوستان پیش تختگاه خبر داد.
به گزارش دیزباد وطن ماست، این برنامه ساعت ۱۰ صبح جمعه ۱۲ فروردین ۱۴۰۱ در محل بوستان پیشتختگاه یا ناصر خسرو برگزار می شود.
بازه های دیزباد
«دیزباد وطن ماست»- شاهرخ میرشاهی در نوشته ای به بازه های دیزباد پرداخته است. این نوشته زیبا را با هم می خوانیم. ضمنا می توانید از طریق این لینک به نقشه هوایی کوهستان دیزباد دسترسی داشته باشید.
دیز باد و بازه هایش، این گفتمانى بود که همیشه بگونه معمایى در ذهن دیزبادى ها مانده است. این همه بازه در گوشه و کنار دیزباد با نامهاى عجیب و غریب که در درازاى زمان شکل یافته اند و اکنون به گونه اى تلفظ میشوند که گاهى فهمیدن ریشه و سبب نامگذارى آنها دشوار می نماید، براى شناختن ساخت تاریخ دیزباد از اهمیت ویژه اى بر خوردارند.
بازه هاى دیزباد را میتوان چنین تقسیم کرد: از دشت دیزباد پائین که هم مرز دیزباد می شود تا آسیاى عبدالکریم در سر راه قاسم آباد، از اینجا تا سرمزار دیزباد، از سر مزار در همین راستا تا "دهند او"، از اینجا به طرف راست به نام بازه راه (راست) و چپ، بازه چپ.
از سرمزار به طرف چپ (رودخانه گیلگیلى) تا سر تلخ جعفرى، از اینجا تا سر غرغاب، سپس در ادامه تا تلخ درخت سنجد، از آنجا تا دوراهى کمرسیه در طرف چپ و پیش قجغر در طرف راست که دو بازه را نیز با همین نامها تشکیل می دهند. در ادامه کمر سیه، سى خواه وجود دارد...
این بازه ها خود به تنهایى از مجموعه چندین کلاته، چشمه و ... تشکیل شده اند و در نامگذارى امروزه برخى از واژه ها کاملا بگونه دیگرى تلفظ می شوند.
مثلا کلاته تبدیل به کل شده است. براى مثال کلغذرو، از مجموع کل (کلاته) غذر (جایى که خوردنى دارد) رو (رویانده شدن) و به چم جایى که خوراکزار است و درخت میوه و ... داشته است.
و یا بلقسرو از مجموعه بلقس (گیاه بلقیس) رو (روئیدن) و به چم جایى که بلقیس زار است می باشد. نزرو (نى زار رو) به چم جایى که نى زار بوده است و به همچنین کلدروفچه (کلاته بوفچه) به چم کلاته اى که در آن بوفچه (بوم ، بوف و یا جغد کوچک) فراوان بوده است. بازه حشام (جایى که حیوان وحشى بیشتر داشته است)، شمرغى که احتمالا شاهمرغى بوده است، تخته شلغمى یا تخته دیزباد که براى کشت شلغم مناسب بوده است، آغچه که شاید آغلچه بوده است...
ولى نامهایى هستند که وجه تسمیه آنها مجهول است (براى من) مانند التنوزوم که شاید اورته نظام بوده باشد که واژه اورته خود باید تغییر شکل یافته واژه دیگرى باشد...اغال کفسه (شاید کلفسه) ، فرزنى، سى خواه (شاید سیه خواه؟)، جو تریز، سرگو (شاید سر گاو؟) [به نظر بنده شاید سر گودال] ، شمشیر تیغ، دو آغلى (دو اغل) ، زردگزار... و ...
برخى دیگر از نامها بر اساس ساختار زمین شناسى می باشد. مانند کمر زرد، کمر سیه، سنگ سفید، پیش لوکه، پیش قجغر، تلوسى، خاک سفیدى، پى کمر، دهن بازه ده، گولوش (گاو در لوش نشسته؟) در همین گولوش است که یک اسب فرستاده هاى روسى در داخل آن فرو می رود و ... نوزند و (ناوزندان) به چم اینکه کوه دره اى ناوى شکل را تشکیل می دهد که شاید در پشت دو کمرى که دهانه دره را تنگ میکند چیزى و یا کسى زندانى بوده و یا ...؟ ... سیه نو به چم ناو سیاه ... ؟ کج ناو به چم ناو کج ؟ و ... دهند آو (دهانه آب)، کلاته دوکمرى، کلاته کال زرد، دهند آو (دهانه آب)، کلومباو (جایى که آب جمع می شود) ...، النگ دراز ...
برخى بر اساس درخت قدیمى که در آن منطقه بوده و درختان بدین گونه در منطقه بهتر رشد می کنند، مانند درخت سنجد، درخت جوز و جوزکلاغى ، ...
برخى به مناسبت عبور شخصیتى از ده مانند: تخت شاه، تخت گاه، تخت قلندرو (قلندران)، باغهاى قلندرى، حیط سلطانى و ....
برخى به نام مبتکر یک کلاته مانند کلاته عبدالله به نام پدر بزدگ عقیل از بالاى ده، کلاته هاى امان الله، فرج الله، جو ( جوى) ابراهیمى و ....
برخى از کلاته ها نام جدید گرفته اند (در هنگام ثبت اسناد) مانند نوبهار (کلاته شورآبى -شوروى) ده دوست (کلاته خیرات) ، ...
برخى بر حسب جا، باغهاى بالا، باغهاى ته، باغهاى موده، بازه دینو (ده نو)، باغهاى حیط و پشت حیط ، ...
بررسى نام بازه ها از اهمیت ویژه اى برخوردار است و بر اساس آنها میتوان تاریخ دیزباد را نیز گزارش کرد.
مثلا حتما رابطه بین قلندرها، قلندر آباد که دهى در نزدیکى دیزباد است و گروهى از آنجا به دیزباد مهاجرت کرده اند با تخت قلندران دیزباد و باغهاى قلندرى رابطه تنگاتنگ وجود دارد و باید شواهدى در این جهت پیدا نمود.
و یا نامهاى تخت شاه، شاه پسندى، تختگاه و ... نیز شاهدى بر یک پدیده تاریخى هستند که باید مشخص گردد.
در فرصت دیگر فهرست نام کلاته ها، جوى ها (باغ ها) را در سراسر دیزباد آورده و پس از آن با همکارى هموندان این سامانه آنها را کامل خواهیم کرد.
آغاز بهره برداری از ساختمان دفتر بوستان ناصر خسرو دیزباد
«دیزباد وطن ماست»- پنجشنبه گذشته مراسم آغاز عملیات اجرایی احداث نماد مدرسه دیزباد در محل چشمه کمبول آغاز شد.
به گزارش دیزباد وطن ماست، همزمان با این اقدام عملیات عمرانی سنگفرش معابر دیزباد در قالب پروژه بافت با ارزش روستایی در دستور کار قرار گرفت.
این برنامه با حضور دکتر سید یحیی سلیمانی فرماندار شهرستان زبرخان، مهندس دیناری معاون سرمایه گذاری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان، مهندس اعتمادی رئیس میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان، مهندس محمدیان رئیس بنیاد مسکن، مهندس سهلی رئیس اداره منابع طبیعی، مهندس شاه بیگی معاون مدیر عامل و رئیس جمعیت هلال احمر شهرستان و مهندس نور بخش رئیس اداره محیط زیست و جمعی از هم ده دیاران دیزبادی با رعایت ضوابط بهداشتی برگزار شد.
دیزباد وطن ماست: برای بنده جای تعجب دارد که چرا این خبر که توسط روابط عمومی منعکس شده است از واژه بوستان روستایی به جای واژه بوستان ناصر خسرو یا پیشتختگاه استفاده کرده است.
گیاه پر سیاوشان در دیزباد
«دیزباد وطن ماست»- روابط عمومی شورای اسلامی دیزباد در یادداشتی به معرفی یکی دیگر از گونه های با ارزش گیاهی دیزباد پرداخت.
به گزارش دیزباد وطن ماست، پر سیاوشان یکی از گونه های علفی است که در شیب های شمالی بوستان گیاه شناسی پیشتختگاه و در مکانهایی که سایه بیشتری دارند نظیر سایه سخره ها و سایه بوته های بلند قد دیده می شود.
عمر این گیاه داروئی بسیار کوتاه هست و در سال های پر باران ازنیمه فروردین تا نیمه اردیبهشت رشد ونمو می کند و برگ هائی شبیه گشنیز دارد و دمبرگ هائی به نازکی و رنگ مو دارد.
پر سیاوشان در سایر نقاط مشابه نظیر دامنه های قجغر و برخی شیب های شمالی بازه چپ و راه نیز دیده می شود. این گیاه دارای خواص داروئی فراوانی است که مهمترین آنها به شرح زیر می باشد:
-درمان سرفه و سرماخوردگی
- تنگی نفس
- مدر و برای دفع سنگ کلیه مفید می باشد
- سم زدائی کبد و کمک به بهبود یرقان
- کاهش ریزش منطقه ای موی سر
لازم به ذکر است مطابق طرح حفاظت از گونه های با ارزش گیاهی دیزباد ، هر گونه برداشت از گیاهان دارویی منطقه پیشتختگاه ممنوع می باشد و سایر نقاط نیز توسط یگان حفاظت پایش و مراقبت می شوند.
گزارش وضعیت فعالیت های بوستان پیشتختگاه دیزباد
«دیزباد وطن ماست»- فعالیت های عمرانی بوستان پیش تخت گاه که مجددا از نیمه دوم اسفند آغاز شده، همچنان با سرعت بیشتری ادامه دارد.
به گزارش دیزباد وطن ماست، شورای اسلامی دیزباد و دهیاری در حال حاضر بر روی چند حوزه در پیشتختگاه تمرکز کرده و در حال اقدامات اجرایی در آن هستند.:
در حوزه نهال کاری فعالیت این گروه از بهمن ماه سال گذشته آغاز شده است و تا کنون برای حدود 2500 نهال، گود برداری انجام و حدود 1300 نهال کاشته شده است.
در بخش بذر کاری وکپه کاری، از ابتدای سال جاری مشغول آماده نمودن بستربذر، برای کاشت بذور گیاهان با ارزش هستند و تا پایان فروردین 99 حدود سی کیلوگرم بذر پاشی صورت گرفت..
علاوه بر این اقدامات دهیاری دیزباد از انجام هرس نهال های کاشته شده در بوستان پیش تختگاه خبر داد. گروه اجرایی مشغول هرس گونه های درختی ودرختچه ای کاشته شده در بوستان هستند.
عملیات آبی خاکی در بوستان پیشتختگاه شامل مکانیزه شدن آبیاری از طریق ایجاد و گسترش سیستم آبرسانی به سطح وسیعی از بوستان و احداث استخر ذخیره آب به منظور رفع کمبود آب و آبیاری بهینه بوستان می شود. این اقدام تا پایان فروردین 99 انجام شده و عملیات خاکبرداری در حجمی معادل 400 مترمکعب به پایان رسید.
گفتنی است هزینه پروزه های مذکور از محل کمک های مردمی و همچنین کمک های زیست محیطی ، دفتر عمران سازمان ملل تامین شد.