دیزباد وطن ماست
سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.
دیزباد وطن ماست
سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.سایت زبرخان نیز از دیزباد نوشت
«دیزباد وطن ماست»- سایت زبرخان که عموما به نیازمندی ها و اخبار منطقه زبرخان می پردازد، در یادداشتی با عنوان دیزباد علیا کجاست به این روستا پرداخته است.
در این یادداشت که منبع آن وی کی پدیاست آمده است: دیزباد علیا یا دیزباد روستایی در دهستان زبرخان بخش مرکزی شهرستان زبرخان استان خراسان رضوی ایران است. روستای دیزباد بر روی دامنه‌های جنوبی رشته کوه بینالود و به صورت پلکانی و در امتداد شرقی-غربی استقرار یافته است.
محل سکونت و شغل مردم روستای دیزباد
اکثریت مردم دیزباد در شهرستان نیشابور و مشهد و هم چنین خارج از کشور ساکن بوده و اغلب آنها در فصل بهار و تابستان برای انجام امور مربوط به باغداری در دیزباد بسر می‌برند. باغداری به روش‌های نوین شغل دوم اکثریت مردم دیزباد بالا می‌باشد، لیکن از منظر علاقه به زادگاه و موطن اکثریت مردم به اینکار به عنوان شغل نمی‌نگرند و آن را بهانه‌ای برای رفتن به دیزباد تلقی می‌نمایند.
ساکنین مقیم دیزباد
ساکنین مقیم دیزباد بالا در فصل پاییز و زمستان به دلیل سرمای زیاد و ساکن بودن اکثر اهالی در شهرها حدود صد الی پانصد نفر می‌باشد ولی در دو فصل بهار و تابستان به لطف هوا و آب فوق‌العاده تمیز و عالی آن و نیز انجام امور مربوط به باغداری (که به صورت کاملاً علمی صورت می‌پذیرد) تا چندین هزار نفر نیز می‌رسد.
مناسبت های مردم روستای دیزباد
نوحصار معروف ترین مراسم ویژه ی اهالی دیزباد می‌باشد.
این مراسم به عنوان مناسک مذهبی محلی برای اسماعیلیان ساکن روستای دیزباد و اکنون هم چنین به عنوان یک گردهم آیی سالانه برای ساکنان دیزباد قلمداد می گردد.
تجربه ی دیدار باطنی امامقلی معروف به خاکی خراسانی که اهل دیزباد و از رهبران جامعه اسماعیلی در دوران انجدان (قرن ۱۱ ه.ق) بوده است با امام وقت خود، مبنای این همایش سالانه است.
اکثریت اهالی دیزباد اعم از ساکنان روستا و اهالی مقیم شهرهای مختلف ایران و هم چنین دیزبادی‌های مقیم خارج از کشور سعی می‌کنند در این مراسم شرکت نمایند.
در گویش محلی نو به دره یو شکلی می‌گویند که قسمت اول مراسم در آن برگزار می‌گردد، حصار نیز قلعه‌ای در دورترین اراضی روستاست که شاهد برگزاری قسمت دوم مراسم می‌باشد.
مراسم چیله بجست (گویش محلی) یکی از زیباترین مراسم اهالی دیزباد می‌باشد.
این رسم در دیزباد و برخی از روستاهای شهرستان زبرخان و نیشابور در شب آخر بهمن ماه به پاسداشت نعمت‌های الهی برگزار می‌گردد و شباهت بسیاری به مراسم چهارشنبه سوری باستانی ایرانیان دارد.
آب و خاک، کشاورزی و محصولات
این روستا دارای خاک بسیار حاصلخیز و آبی بسیار گوارا و غنی از املاح مفید و بسیار خنک بوده که این موارد در کنار باغداری بسیار علمی و اصولی که زاییده سواد همه اهالی روستا می‌باشد باعث بازده کمّی و کیفی باغ‌ها شده و محصولات کاملاً ارگانیک درجه یک را به وجود می‌آورد، بطوریکه بعضی محصولات آن در جهان در زمره بهترین‌ها در شاخه محصولات باغی ارگانیک می‌باشد. محصولات کشاورزی دیزباد شامل گیلاس، آلو، سیب، آلبالو، گردو، بادام، زردآلو، هلو، گلابی، توت و … بوده که بیشترین محصولات آن گیلاس، آلو، سیب، گردو و آلبالو می‌باشد.
منبع: ویکی پدیا
تله گذاری برای مگس گیلاس دیزباد
«دیزباد وطن ماست»-کارگروه کشاورزی دیزباد به جهت جلوگیری از مگس گیلاس طی پیامی تله گزاری برای این آفت در دیزباد خبر داد.
به گزارش دیزباد وطن ماست، به نقل از این کارگروه: با توجه غالب بودن محصول گیلاس در منطقه و نیاز شدید به ارتقاء کیفی و کمی آن سعی بر آن است از طریق برنامه تغذیه ای، اصلاح پایه ها و مدیریت تلفیقی آفات در جهت رسیدن به حداکثر کیفیت و کمیت اقدام شود.
خارج از بحث اصلاح پایه و تغذیه که در زمان مناسب به آن پرداخته خواهد شد مسئله آفات و بیماری های این محصول می باشد که یکی از مهم ترین آنها مگس گیلاس است.
مگس گیلاس از جمله حشرات زیان آور است که همه ساله خسارت های زیادی از خود بجای می گذارد. راهکارهای مختلفی برای کنترل این حشره وجود دارد که موفقیت آنها در گرو تعیین زمان دقیق مبارزه می باشد.
با توجه به اهمیت این مسئله در دیزباد. اقدام به تله گذاری در 5 منطقه شده و آمار شکار مگس بالغ توسط دوستان ثبت و نتایج پس از وارد کردن روی نرم افزار برای تعیین زمان دقیق علیه این آفت به سمع و نظر هم ده دیاران محترم خواهد رسید.
جهت کسب اطلاعات بیشتر با شماره 09152037572 آقای مهندس حسین عراقی تماس حاصل فرمایید.
زرشک محصولی وارداتی در دیزباد علیا
«دیزباد وطن ماست»- ازدواج های دو سه دهه اخیر با افرادی از مناطق جنوبی خراسان که مرکز زرشک و زعفران به حساب می آیند باعث شده که این دو محصول به دیزباد راه یابد.
در این نوشتار به نحوه کاشت و داشت زرشک می پردازیم و امیدواریم که این محصول، به ویژه در شرایط فعلی که دیزباد از نظر آب وضعیت مناسبی ندارد بتواند ترویج شده و به اقتصاد کشاورزی دیزباد کمک کند.
شرایط زمین زرشک
قبل از کاشت حدود 20 تا 30 تن کود دامی و 200 کیلوگرم کود فسفات آمونیوم در یک هکتار به زمین اضافه کرده و شخم عمیق زده می‌شود. در صورت نیاز یک شخم سطحی زده شود و با لولر تسطیح شود. جوی‌های کم عمق یه فاصله 4 تا 5 متر ایجاد شود و گودال‌هایی به عمق 50 سانتی‌متر به فاصله 3 تا 4 متر از یکدیگر حفر شود. اگر قبل از احداث از کود استفاده نشده باشد در هر گودال 50 گرم فسفات آمونیوم و مقداری کود دامی پوسیده اضافه شود.
زمان کاشت
اگر نهال دو ساله باشد و زمان انتقال اواخر آبان تا اوایل آذر باشد در همان سال میوه تولید می‌شود. بعد از کاشت خاک سطحی که آفتاب خورده است را داخل گودال می‌ریزند، در سال اول از کود استفاده نمی‌شود و نباید غرقاب شود و در صورت سله بستن ترک‌ها با خاک پر شود.
آبیاری درخت زرشک
در خاک‌های سبک آﺑﻴﺎری در ﺳﺎل اول ﻛﺎﺷﺖ ﻧﻬﺎل ﺑﺎ ﺣﺠﻢ آب ﻛﻢ در ﻫﺮ ﻧﻮﺑﺖ وﻟﻲ ﺑﻪ دﻓﻌﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮ یا ﻓﻮاﺻﻞ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻮﺗﺎه ﺗﺮ ﻣﺜﻼ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻫﻔﺘﮕﻲ و در ﺧﺎﻛﻬﺎی ﺳﺒﻚ ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﺷﺪت ﮔﺮﻣﺎ ﺣﺘﻲ ﻫﺮ ﭘﻨﺞ روز ﻳﻚ ﺑﺎر اﻧﺠﺎم ﺷﻮد. معمولا در سالهای ابتدایی کاشت هر 7 تا 8 روز و در سالهای بعدی هر 12 تا 15 روز آبیاری نیاز دارد. به آبیاری با آب شور مقاوم است ولی باعث کاهش محصول می‌شود.
روش تکثیر زرشک
ﺗﻜﺜﻴﺮ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺎﺟﻮش روش ﻣﺘﺪاول ﺗﺮﻳﻦ روش است. معمولا از پاجوش‌های 2 تا 3 ساله با مقدار ریشه فراوان به طول 60 تا 70 سانتی‌متر استفاده می‌شود. معمولا درخت زرشک سه نوع پاجوش دارد:
ﭘﺎﺟﻮش ﻳﻚ ﺳﺎﻟﻪ ﺑﺎ ﻗﻄﺮ ﻛﻤﺘﺮ از ﻧﻴﻢ ﺳﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘﺮ و زرد رﻧﮓ مایل به ﻗﺮﻣﺰ
2. ﭘﺎﺟﻮش دو ﺳﺎﻟﻪ ﺑﺎ ﻗﻄﺮ ﺣﺪود ﻳﻚ ﺳﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘﺮ ﺑﻪ رﻧﮓ ﻗﻬﻮه ای ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ قرمز
3. ﭘﺎﺟﻮش ﺳﻪ ﺳﺎﻟﻪ و ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻗﻬﻮهای رﻧﮓ با شیارهای ﺧﺎﻛﺴﺘﺮی ﺑﻪ رﻧﮓ ﻧﻘﺮهای اﺳﺖ.
مراحل داشت زرشک
در ابتدای بهار شروع به رشد می‌کند و در آبان ماه آماده برداشت است. زرﺷﻚ ﺑﻲ داﻧﻪ رﺷﺪ روﻳﺸﻲ ﺧﻮد را از اواﻳﻞ ﻓﺮوردﻳﻦ ﻣﺎه ﺑﺎ ﺑﺎز ﺷﺪن ﺟﻮاﻧﻪ ﻫﺎی ﺑﺮگ روی ﺷﺎﺧﻪﻫﺎی ﺟﻮان شروع می‌کند. درﺧﺘﭽﻪ زرشک هر سال بخصوص در سال کم ﻣﺤﺼﻮل، ﺳﺎﻗﻪ ﻫﺎی ﻛﻨﺪ ﺟﻮان ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺎدی ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲکند. رشد ساقه‌های ﺗﺎزه از ﻓﺮوردﻳﻦ ﻣﺎه ﺷﺮوع و ﺗﺎ اواﺧﺮ ﺧﺮداد ﻳﺎ اواﻳﻞ ﺗﻴﺮﻣﺎه اداﻣﻪ دارد و با شدید شدن گرما رشد متوقف می‌شود.
ﻣﻴﻮه زرﺷﻚ از اواﺧﺮ ﻣﺮداد و اواﻳﻞ ﺷﻬﺮﻳﻮر ﻣﺎه ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ رﻧﮓ ﻣﻲﻛﻨﺪ و از رﻧﮓ ﺳﺒﺰ، اﺑﺘﺪا ﺑﻪ زرد ﻛﺮمی در آﻣﺪه و ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ از ﻧﻮک ﻣﻴﻮه ﺻﻮرﺗﻲ رﻧﮓ ﻣﻲﺷﻮد و ﺳﭙﺲ ﺗﺎ اواﺳﻂ ﺷﻬﺮﻳﻮر ﻣﺎه ﺑﻪ رﻧﮓ ﻗﺮﻣﺰ ﮔﺮاﻳﺶ ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﺪ.
بنابراین دیزبادی های عزیز می توانند از آبانماه سال آینده این محصول را در سبد کاشت خود قرار دهند.
رئیس شورای اسلامی دیزباد: این راه نه به فقیرستان بلکه به قبرستان است
«دیزباد وطن ماست»- در سال جاری شهرستان نیشابور، استان خراسان و شاید هم کشور ما با بزرگترین چالش اقلیمی در یک قرن اخیر رو به رو بوده است.
به گزارش دیزباد وطن ماست، هیچ یک از ما تا کنون این وضعیت را تجربه نکرده ایم. انتظار است تک تک تحصیلکردگان ذیربط و همچنین کشاورزان آگاه به نحو مقتضی، علم و تجربه خود را در اختیار مردم و سایرکشاورزان قرار دهیم تا بلکه بتوانیم با کمک یکدیگر، اندک کمکی برای خروج از وضعیت اسف بار موجود برداریم.
باید این را بدانیم دعا کردن در هر وضعیتی مطلوب است اما بهتراست این را نیز بدانیم که خداوندبزرگ طبیعت را در مدار مشخص و بر اساس نظمی بی نظیر آفریده است.، این ما بوده ایم که بی نظمی را بوجود آورده ایم بنابر این پیش از آنکه برای باران دعا کنیم، دعا کنیم خداوند اندکی دانائی، صداقت و تدبیر به مسئولین و تصمیم گیران ما که هم اعتبار و هم اختیار و هم آموزش در دستشان است عطا فرماید.
در چند دهه اخیر از میزان بارندگی ها کاسته شده، هوا گرم تر شده، تعداد روزهای یخبندان و همچنین تعداد روزهای ابری سال کاهش یافته، باد و شدت آن افزایش یافته و برمیزان ریزگردها اضافه شده است. این تغییر وضعیت و بدتر از آن عملکرد نادرست ما، موجب کاهش آب رودخانه ها، چشمه ها و قنوات شده و با برداشت بی رویه آب از چاه های عمیق، سطح آب های زیر زمینی نیز به شدت پایین رفته است. جنگل ها را نابود کرده ایم، اراضی کشاورزی را تخریب کرد ه ایم، هوا را به شدت آلوده کرده ایم و...
ماحصل این رویکرد ها، چیزی جزء نابودی آب و خاک کشور، تخریب محیط زیست، نابودی آبادی ها، مهاجرت و در نهایت نزاع و جنگ نخواهد بود، نباید به مردم وعده باران داد. منطقه ما از قدیم الایام در اقلیم خشک و سرد قرار داشته و همچنان باقی خواهد ماند. بسیار بسیار ضرورت دارد در این مورد همگان احساس مسئولیت نموده و بی تفاوت نباشیم. متاسفانه این روزها ایراد گیری مد شده و ما خودمان را مبرا از آسیب های واردشده به محیط زیست و منابع طبیعی می دانیم. چقدر نیکوست که هر کس در حد بضاعت علمی و تجربی خود و بدون فوت وقت، قدمی بردارد وکمکی کند.
مردم، شورای اسلامی و دهیاری دیزباد بالا با احساس مسئولیت و طی سالیان گذشته در این ارتباط اقداماتی کاربردی و عملی نسبتا خوبی انجام داده اند و تجاربی کسب نموده اندکه شایسته دانستیم در اختیار همگان، بویژه باغداران مناطق کوهستانی قرار دهیم تا بلکه مورد استفاده قرار گیرد:
- آموزش مردم اولویت اول ما بوده است، ما از هر فرصتی، نظیر شرکت در مجالس عمومی عزا و عروسی وهمچنین جشن هائی که در اماکن عمومی برگزار می شود، استفاده کرده و به عنوان یک کلاس عمومی رایگان موضوع آب و حفظ محیط زیست رابرای بانوان و آقایان مکررا و سالهاست بازگو می کنیم.
- با نصب بنرهای آموزشی در مکان های مشخص و همچنین استفاده از فضای نمایشگاه های یادها وخاطره های دیزباد در سالیان متوالی، مسائل ومشکلات زیست محیطی، بویژه بحران آب را به مردم و به طور اخص به جوانان اطلاع رسانی کرده ایم.
- حفظ و احیاء مراتع وجنگل ها فوق العاده مهم و از اهمیت خاص برخوردار است، بدین منظور از سالها قبل بوته کنی را ممنوع کرده ایم، کشت دیم را به صفر رسانیده ایم، تعداد گله های گوسفند را از 22 گله به یک گله کاهش دادیم، مرتع فروشی را نیز برای همیشه فراموش کرده ایم، به همین دلیل سالهاست که ما در دیزباد سیل ندارم و نفوذ آب در کوه ها و شیب ها، در حد بسیار عالی است، تبخیر از سطح خاک کمتر شده و با وجود بارندگی کمتر، خوشبختانه پایداری منابع آبی ما بیشتر از گذشته شده است.
- با شوراها و دهیاری های روستاهای همجوار روابط خوبی برقرار کرده ایم و با استفاده از علم دعوتی ها و سایر مسائل مذهبی موضوعات مشترک را مورد گفتگو قرار داده ایم. البته مسائل زیست محیطی و حفظ منابع طبیعی همیشه در اولویت بوده است و به نتایج کاربردی خوبی رسیده ایم و به انها نیز عمل کرده ایم.
- به منظور حفظ منابع طبیعی و محیط زیست و همچنین پاسداری از امنیت عمومی نخستین یگان حفاظت مردمی روستائی کشور را با کمک و همکاری ادارات و ارگان های ذیربط و از محل خودیاری مردم ایجاد نموده ایم و پنج سال است که در تمام روزهای سال با نیرو های آموزش دیده فعالیت می نماید و خوشبختانه عملکرد بسیار مطلوبی برجای گذاشته به نحوی که رضایت مردم و مسئولین را جذب نموده است.
- با دادن نهال توت رایگان به مردم، آنها را تشویق به کشت درخت توت در حاشیه باغات و دامنه کوه ها کرده ایم تا بدین ترتیب هم درآمد آنها را اضافه کنیم و هم رهگذران از میوه آن بهره ببرند و با این کار برفضای سبز کوهستان اضافه و هوا را تلطیف وسردتر نمائیم . بدین ترتیب با کاهش دمای اطراف باغات میزان تبخیر و تعرق باغ را کم کرده تادرختان زود تشنه نشوند.
- تقریبا تمامی استخرهای خاکی، بتنی شده و جوی ها نیز کانال کشی یا لوله گذاری شده است و آب از منبع تا پای درختان بدون پرت هدایت می شود.
- هم اکنون برای جلو گیری از هدر رفت آب و ذخیره آب در زمستان، ایجاد استخرهای سرپوشیده بزرگ بتنی و یا تانکرهای بزرگ ذخیره آب در حال گسترش می باشد تا بدین ترتیب بتوانیم آب کمکی درختان را در تابستان تامین کنیم.
- با توجه به اینکه آب مناطق کوهستانی از رودخانه و یا چشمه تامین می شود وآب از فروردین تا پائیز به تدریج کم می شود، مردم گونه ای ازدرختان میوه را می کارند که حتی الامکان تا نیمه تابستان محصول آن برداشت شود و یا اینکه گونه های کم آب تررا انتخاب می کنندتا دچار کمبود آب نشوند.
- مردم غالبا از کودهای حیوانی و کمپوست ها استفاده می کنند که بیشتر رطوبت را نگه میدارند و از تبخیر نیز جلو گیری می کنند.
- به منظور تولید محصول سالم از کودهای ماکرو و ریز مغذی ها در حد معقول استفاده می کنند و بویژه از کودهای پتاسه و روی برای کاهش تنش خشکی استفاده می شود.
- به منظور توازن ریشه و قسمت های هوائی درخت، هرس زمستانه و تابستانه انجام می گیرد تا از تعرق بیشتر درخت، جلوگیری و میوه مرغوب تر شود.
- در هنگام کاشت نهال گودال ها تا سرحد امکان گود برداری و مجددا پر می شوند تا ریشه به اعماق نفوذ نموده و ضمن رشد بهتر نهال، درخت نیز با کم آبیاری مبارزه نماید.
- برخی از باغداران دو تا سه روز بعد از هر آبیاری پای درختان را کولش سطحی داده و هموار می نمایند تا تبخیر از سطح خاک کاهش یابد.
- در فصل بهار علف های هرز به وسیله علف چین ها زده شده و به صورت کود سبز در پای درختان باقی می مانند که حکم مالچ را دارند و از تبخیر جلو گیری می کنند.
- کولش سطحی پای درختان در اواخر بهار نیز متداول می باشد که موجب مخلوط شدن کود حیوانی با خاک و کاهش تبخیر از سطح خاک می شود.
- مردم سعی می کنند آبیاری باغات بیشتر در هنگام غروب، شب ویا صبح زود انجام گرددتا درخت بتواند از آب بیشتری استفاده نماید و از تبخیر و تعرق نیز کاسته شود.
- به منظور افزایش سطح سبز روستا نخستین بوستان روستائی شهرستان نیشابور را در سطح هفت هکتار ایجاد نموده و از سال 92 نهال کاری آن را با گونه های مقاوم به کم آبی شروع و در نظر داریم انشالله آن را به یک جنگل تبدیل کنیم.
- اغلب موضوعات فوق الذکر از طریق همکاری دوستان مسئولیت پذیر و خردمند از تهران و مشهد به تصویر کشیده شده و در دو مستند قصه های آب و همچنین نسیم آبادی از شبکه های مستند، شبکه یک و همچنین شبکه خراسان رضوی پخش شده است.
- اگر چه روستای دیزباد بالا، روستای الگوی ایران در حفظ محیط زیست شناخته شده ولی باید بپذیرم دیزباد در سطح کشور یک نقطه است و هیچ گاه با یک گل بهار نمیشه و برای حفظ و احیاء محیط زیست نیاز به عزم وهمت همگانی است.
آن قصر که جمشید در او جام گرفت .........................................................آهو بچه کرد و روبه آرام گرفت
بهرام که گور می گرفتی در همه عمر.........................................................دیدی که چگونه گور بهرام گرفت
این یادداشت توسط رئیس شورای اسلامی دیزباد، مهندس محمود کردی نگارش شده است.
رضا خوشدل مستند دیزباد را می سازد
«دیزباد وطن ماست»- روز چهار شنبه 12 آبان ماه یک گروه مستند ساز چهار نفره به کارگردانی رضا خوشدل برای تهیه مستند به دیزباد آمدند.
به گزارش دیزباد وطن ماست، این گروه مستند ساز تهرانی تا غروب جمعه در دیزباد حضور داشتند.
این گروه در نظر دارد مستندی به نام آب به مدت 30 دقیقه تهیه نماید و ضمن آن دیزباد به عنوان روستای الگو و برتر ایران در زمینه حفظ محیط زیست معرفی می شود.
به دلیل اهمیت موضوع، در طول این سه روز اعضای شورا و دهیار، گروه مذکور را همراهی کردند.
گروه مستندسازان، ضمن بازدید از فعالیت های شورای اسلامی و دهیاری دیزباد در زمینه آموزش و اطلاع رسانی و استفاده بهینه از آب و خاک آگاه شدند.
این گروه با همراهی اعضای شورا در جریان فعالیت های یگان حفاظت در پاسداری از منابع طبیعی و حفظ محیط زیست قرار گرفتند.
افزایش راندمان آبیاری با احداث کانال های بتنی و لوله کشی داخل باغات، احداث استخر های ذخیره آب شبانه روزی و استخر های آب زمستانه و همچنین مدار بندی ها و دقت در زمان آبیاری در ادامه قرار گرفت.
تغییر الگوی کشت (کاشت محصولات زودرس تر با مصرف آب کمتر)، روش های کاهش تبخیر از سطح باغات، آلوده نکردن آب رودخانه و...، نیز اجزائی دیگر ازفیلم تهیه شده بود. مستند سازان در ارتباط با تمام موضوعات به مکان های مختلف دیزباد رفته و با افراد زیادی به گفتگو نشستند.
این فیلم از شبکه مستند سیما پخش می شود.
