دیزباد وطن ماست
سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.
دیزباد وطن ماست
سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.مصاحبه با مهندس محمود کردی؛ از دیزآباد تا دیزباد (بخش سیزدهم)
«دیزباد وطن ماست»- در بخش سیزدهم ادامه مباحث مربوط به دیزباد را از نگاه مهندس محمود کردی با هم مرور می کنیم.
89. دوربین های نظارتی در دیزباد نصب شدند. آیا این دوربین ها کارایی داشته اند؟ امروز وضعیت امنیت دیزباد از نظر سرقت به چه صورت است؟ در گذشته امکان پخش آنلاین در این دوربینها وجود داشت، آیا این امکان هنوز وجود دارد؟
ما از همان ابتدا چند دوربین در سر مزار نصب کردیم، و سپس در سر غرقاب چند دوربین دیگر نیز نصب شد و تا کنون چند نفر از سارقین را شناسائی و به قانون سپردیم.
90. یکی از معضلات دیزباد از گذشته تا کنون جمع آوری سگ های ولگرد دیزباد بوده که همچنان نیز در سطح ده وجود دارند. چرا این مساله حل نمی شود و ما تا کنون برای آن چه کرده ایم؟
متاسفانه تعداد سگ ها در دیزباد بیش از حد معقول می باشد و مردم از این جهت ناراحت هستند، جوانان زیادی با یکدیگر چشم و هم چشمی دارند و نوعی سرگرمی شده است به هر صورت این هم شده ، نوعی منزل اجتماعی . ما یک نوبت سگ های ولگرد را از روستا جمع و منقل کردیم و در حال حاضر به آنها تذکر می دهیم و اگر کم نشدند مجبوریم یک بار دیگر آنها را جمع و از دیزباد منتقل نماییم.
91. مساله پلاک های پستی در دیزباد یکی از مسائل بسیار قدیمی است؟ در حال حاضر وضعیت ما چیست و آیا این موضوع پیگیری شده و چه نتیجه ای داشته است؟
به نظر می رسد در حال حاضر پلاک گذاری منازل در اولویت نباشد ، انشاالله شورای بعدی در این مورد تصمیم می گیرد.
92. وضعیت موقوفات دیزباد در چه شکلی قرار دارد؟ آیا ساماندهی آن به صورت کامل انجام شده است؟ آیا آماری در مورد این موقوفات وجود دارد؟
شورا در موضوع موقوفات دخالتی ندارد و مسئول موقوفات مهندس احتشام می باشد.
93. پیمانکاران فعالیت های عمرانی دیزباد چگونه انتخاب شدند و در این مدت چه پیمانکارانی برای شما چه کارهایی را انجام دادند؟
پروژه های عمرانی شورا غالبا امانی اجرا شده است و ما طی این مدت سعی کردیم از بناها و کارگران محلی به تناوب استفاده کرده ایم. البته در دیزباد پیمانکاری که گرید از سازمان برنامه و بودجه داشته باشد دو تا بیشتر نداریم چون از این دو فقط یکی حاضر به همکاری شده است.
94. دیزباد در ساختار اجرایی شورا شامل 5 کمیسیون می شد. این کمسیون ها آیا عملا کارکردی داشتند؟ چه دستاوردهایی در این کمیسیون ها بدست آمد؟
کمسیون ها در دوره اول این شورا تشکیل شد اما عملا فقط دو تا از اینها فعالیت داشتند.
95. مبلغ تعهد سالانه دیزبادی ها چقدر است؟ آیا دیزبادی ها در سالهای گذشته تعهداتشان را به خوبی پرداخت کرده اند؟ آیا گزارشی برای نحوه هزینه کرد این مبالغ داده شده است؟
تعهد سالانه برای تامین هزینه های یگان حفاظت برقرار شده بود و در حد دستمزد یک کارگر تعیین می شود، البته در سال های اولیه تعداد بیشتری از مردم پرداخت می کردند ولی در این اواخر تعداد آنها کمتر شده است.
96. نقش دیزباد وطن ماست را در توسعه دیزباد چگونه می بینید؟
دیزباد وطن ماست یک رسانه ملی است که نقش آن در توسعه دیزباد بر همگان روشن است. این رسانه آنچنان جایگاهی را در کشور پیدا کرده که به عنوان رسانه پیشگام روستایی کشور شناخته می شود. مهمتر از هم آنکه این رسانه توسط فردی بصیر، فرهیخته، فداکار و... مدیریت می شود که موجب مباهات هر دیزبادی است.
امیدوارم خداوند به شما سلامتی عنایت فرماید تا همچون گذشته، نه تنها دیزبادی ها اخلاق و رفتار نیکوی شما بهره ببرند بلکه همگان عملکرد شایسته شما را همیشه شاهد باشند.
مصاحبه با مهندس محمود کردی؛ از دیزآباد تا دیزباد (بخش پنجم)
«دیزباد وطن ماست»- در بخش پنجم ادامه مباحث مربوط به دیزباد را از نگاه مهندس محمود کردی با هم مرور می کنیم.
21. سنگ فرش دیزباد یکی از اقدامات بسیار مهمی بود که در دوره شما اتفاق افتاد و امروز البته به صورت کامل محقق نشده اما آیا این اقدام ریشه ای بوده یا موقت و اینکه چه آینده ای برای آن وجود دارد؟
همانطورکه اطلاع دارید یکی از پروژه‌ای بافت با ارزش سنگ فرش تمام کوچه های اصلی و کوچه های فرعی منتهی به آنهاست و این طرح اعتبار ملی دارد، فعلا دولت پولی ندارد، در صورت وجود بودجه ، همه ساله اعتبار لازم تخصیص چکار انجام خواهد شد.
22. مساله بحران آب امسال در دیزباد جدی است. آیا برای حل این مساله برنامه ای داریم؟ و اینکه آیا در حال حاضر منابع آب موجود در دیزباد به اندازه کافی است؟ آیا ظرفیت هایی هستند که به کار گرفته نشده باشند؟ و برای آینده آیا طرحی در آبخیز داری دیزباد اجرا شده است یا خیر؟
موضوع خشکسالی دیزباد همانند غالب نقاط کشور کم سابقه است ، ما از ۸ سال قبل این موضوع را جدی گرفته ایم، موضوع قرق را جدی گرفته و تناوب چرا را در نقاط مورد نظر دقیقا اجرا کردیم.
کوه ها را به هیچ عنوان نفروختیم.
تا سرحد امکان از تجاوز گله های اطراف جلوگیری کردیم.
از کندن درختچه ها و بوته های کوهی جلو گیری کردیم.
در آبخیزداری بیولوژیکی نمونه استان خراسان شدیم و لوح تقدیر از استاندار گرفتیم.
تا جائیکه امکان داشته از جمع آوری گل و گیاهان دارویی برای فروش جلوگیری کردیم.
سایر اقدامات برعهده صاحبان املاک می باشد نظیر افزایش مدت زمان مدار آبیاری، کولش، جمع آوری علف های هرز، هرس سبز و کاهش شاخ و برگ درختان، پوشش پلاستیکی پای درختان و سایر موارد.
23. یکی از سوالاتی که مخاطبان دیزباد وطن ماست پرسیده اند در مورد سم و کود شیمیایی بوده که تبلیغات آن در تریبون های شورا انجام گرفته است. آیا این مساله با بحث تولید محصولات ارگانیک در تضاد نیست؟ و اینکه برای ترویج محصولات ارگانیک چه برنامه ای اجرا شده و به نظرتان آیا به صورت صد در صدی قابل اجراست؟
استفاده از کودهای در حد معقول از هر کدام ضروری است و استفاده نابجا مشکل دارد. البته در چند سال اخیر اغلب مردم از کود های ارگانیک استفاده می‌کنند و شرکت تعاونی نیز همین کود ها را حمل می کند.
24. فضای مدرسه ناصر خسرو الان در چه وضعیتی است؟ متعلق به کیست و چه سرانجامی خواهد داشت؟
ما فضای مدرسه را موقتا از حالت مخروبه، خطرزا و آشغال دونی خارج و به پارکینگ عموی تبدیل کردیم و خیلی تلاش کردیم طرحی مطلوب در آن اجرا کنیم ولی اداره آموزش و پرورش موافقت نکرد.
25. آب شرب دیزباد و ایجاد فاضلاب در دره های اطراف ده یکی از چالش های مهم در دیزباد است. اینکه این فاضلاب به آب های زیر زمینی نفوذ می کند و آنها را آلوده می کند. اولا اینکه آیا برای این مساله راهکاری وجود دارد و در ثانی اینکه آیا این موضوع بر کیفیت آب شرب دیزباد تاثیر می گذارد؟
شرکت آب و فاضلاب روستایی کشور هیچ برنامه ای برای اجرای طرح فاضلاب در روستاها را ندارد و از طرفی اجرای این طرح در دیزباد بسیار هزینه بر است که از عهده مردم ساخته نیست.
البته ساکنین هر کوچه می توانند آب را به پایین کوچه و به داخل باغات هدایت کنند که به آب شرب هیچ ارتباطی ندارد و تقریبا کمترین آسیب را به آب های زیر زمینی می زند.
ضرب المثل های دیزبادی از نگاه هادی میرشاهی (4)
«دیزباد وطن ماست»- در آخرین نوشتار هادی میرشاهی به ادامه ضرب المثل های دیزبادی می پردازد که بحق کار زیبایی است و امیدواریم که از خواندن آن لذت ببرید.
- مورغِ هَمسَیَه غازَ.
/فکر می‌کنیم که زندگی همسایه‌مان خیلی مرفه‌تر، تغذیه بهتر و دارای پس‌انداز بیشتری هستند.
/ این قضاوت ممکن است سطحی باشد.
- هر چیز کی خاراَیه روزی بکاراَیه.
/ این خصلت در مردم دیزباد خیلی رایج است که هر چیزی را برای روز مبادا نگهداری می‌کنند.
- زِراندازش زُمیه (zomia) ورواندازش آسُمو (asomo)/تصویر آدمِ فقیر و نا دار رانشان می‌دهد.
- کار را کی کیرد اوکی تُمُم کیرد.
- دست درکَسَه وموش د پِشَنی. (موش = مُشت، کَسَه =کاسه پِشَنی = پیشانی)
/آدم‌های نمک نشناس را گویند که در تاریخ فرهنگ دیزباد نمک را خوردند و نمکدان را شکستند.
/جواب نیکی را بابدی پاسخ گفتن، فردی با نان‌ونمک کسی بجایی رسیده و پس از سیری شخصیّت کینه‌توزانه خود را آشکار می‌سازد.
- مورچگان را چو بود اتّفاق شیرژیان را بدرانند پوست (سعدی) / تصویری از اتحاد و تعاون را گویند.
- آدم دست پاچه دو بار به دست‌شویی می‌رود، دو بار ادرار می‌کند /یکسانی که کار را عجولانه‌ای انجام می‌دهند اطلاق می‌شود که یک دوباره‌کاری را درپی دارد.
- کَوشِ کُنَه(cavsh cona) در بیَوُ(biavo) هَم نِعمَتیَه.
/ حداقل با داشتن این کفش دربیابان،درمیان خار و خاشاک پای برَهنَه نیستی.
- هرکِه مَشورَت کیرد، در اندیشه و عقل دگرا شریک رُفتَ.
/ جلسات مشاوره‌ای را گویند که ما را باهداف نزدیک‌تر می‌کند
- در ناامیدی بسی امید است پایان شب سیه سفید است
مردم دیزباد از فقر و خفقان به لطف خدا به همه جا رسیدند.
- آورَ دهَوَن کُفتَن میثلِ برف رَ انبار کیردن واَهن رَسَرد کُفتَنَ / کار بی ثمر
- اسب را متنی بزُر سرآو ببری امّا نِم تَنی اورَ مجبور کنی آوبُخرَ
/با فشار نمی‌توان فرهنگ جامعه‌ای را تغییر داد مگر با آموزش و صبر و بردباری.
-کارهربوز نِیَه خرمَن کُفتَن گاو نرمَیَ و مرد کُهَن.
/صحبت از نیروی کارآمَد و متخصص است.
- رطب خُرده مَنعِ رطَب کَی کنَه .
/ قبلِ نصیحت‌کردن به افراد، از خودت شروع کن.
- با یگ کاردونُشُ = هم فالَ هَم تُمَ شا = بیک کریشمَه دوکار.
- درخت تو گر بار دانش بگیرد بزیر آوری چرخ نیلوفری را ناصرخسرو) مثل این بیت ازفردوسی .
- توانا بود کرد نابود زدانش دلِ پیر برنا بود.
- همِشَه دَر رویِ یگ پَشنَه نِمچرخَه!
- دِ ر رسیَن بهتر از هرگز نَرسیَن.
در رانندگی سرعت نگیر و مقررات را رعایت کن.
- اَفتاو بزردی افتاد تنبل به جَلدی (سرعت در کار) افتاد./ مثلأ جمع‌آوری محصول در باغ، تا مشاهد می‌کنی نزدیک غروب است و کم‌کم تاریکی فرامی‌رسد سرعت عمل را زیاد می‌کنی که به شب نیفتی و تنبلیِ طی روز را بایستی جبران نمود.
- جلو ضرررَ ازهرکُجابگیری نَفعَ!
- آش کَشکِ خَلَتَه(khalata)، بُخُری پاتَه نِخُری پاتهَ .
- اَدَم عاشق کُرُوکَرَ (cor o cra).
/ لیلی از چشم مجنون زیباترین دختر جهان است.
- همه رَ برق مگیرَ مُرَ چراغ‌موشی.
- هرکِ خرمَن خادشَ چَرشاخ مزنَ.
- باگورگ دونبه مُخری وبا چُپُّ(choppo) مگریی (mgrii)= شریک دوز و رفیق قَفیلَه (ghafila) (کاروان).
/در جامعه امروز کم‌وبیش هنوز هم وجود دارند که هم با ما هستند هم بادشمنان ما.
- مگس دچای اَدم وسواس مُفتَ .
- دِرُ زود دَر امّا سُختُ (sokhto soz) وسُز نِدره.
- در خانه اگر کس است، یک حرف بس است.
- بِ مَیَه فتیرَ./ اشاره به امکانات مالی می‌باشد.
- از چاله بچاه افتیَن!
/ می‌روی کار را بهترکنی بدتر می‌شود.
- نوک قلم از تیغ شمشیر برنده تراست.
- یک سال بخوار نون تره، صدسال بخوار گوشت برّه.
/ اشاره به پس‌اندازکردن است.
- سرِ جوال رَوِل کیرده ای و ته جوال را بچُسبیَی(bchos biaii). (چسبیده‌ای)
- کَل اگر طبیب بیی سرِخود دوا مکیردی = توکه لالایی بلَدی چرا خوابت نمُبرَ .
- خَلَم اگر ریش مُداش خَلوم (khalum) بو. خَلو(دایی)
- هرچه پول بدی آش مُخری ./ به نسبت امکانات مالی‌ات بهره‌مند می‌شوی.
- کُفگیر به اَفتَوه (aftava) مگَه: ای دوسلَخَه(slakha) = دِگ به دِگ مگَ رود سیایه!
/ کورِ خادو بینای مردوم
- از کاه کوه ساختن = یک کلاغ و چهل کلاغ کردن!
- آوِدَرخَنَه کُرّویَه(corruia) ، دختر هَمسَیه خیلُّکَ (khillok)
/می‌روی با غریبه‌ای ازدواج می‌کنی که مثل هندوانه سربست بعضی اوقات از داخل پوسیده یا کال درمیاد.
- از کف دستِ برهنه مویی کنده نِمرَ .
- آهسته برو آهسته بیا که گربه شاخت نِزنَ.
/ با ارتباط بیشتر و محشور شدن با اطرافیان ممکن است موجب دردسر شود بهمین علّت با چند جمله کوتاه (توخُبی، مُ خُبُم) خداحافظی می‌کنی
- تمام راه هابه رُم ختم می‌شود.
ضرب المثل های دیزبادی از نگاه هادی میرشاهی (3)
شنبه 30/6/1398 - هادی میرشاهی در این نوشتار به ضرب المثل های دیزبادی می پردازد و آنها را با فنوتیک و نشان های فارسی و ترجمه به زیبایی بیان می کند.
ـ هر سر بَلَه یی (sr balaie) یک شَوَنِکی (sh0 vaneki) دَرَه (سر بله یی= سربالایی، شُوَنِکی = سرازیری).
ـ آو رَ گیلُگ (gilog) منن (Mnn) ته ماهی بگیرن (گیلُگ = گِل آلو).
ـ او نِندَنهendana) n یک من آرد چَنتَه فطیر مرهَ (نندنه= نمی‌داند، چنته = چقدر، فطیر = نان تافتون).
/ او عواقب این اقدامِ خطرناک را نمی‌داند.
ـ مو مُگُم(mogom) نرَه تو مگی (mgi) ُدُش (بدوش).
ـ ترس، برارِ (borar) مرگه.
ـ زُر (zor ra) رَ پای درَخ (drakh) مِرزن (درَخ= درخت)
/ اینجا زورگویی و گردن‌کلفتی جایی ندارد و زور را بکود تشبیه کرده‌اند.
ـ موش به سُلاخ (solakh)نمِره جَرُو (jarov ra)به دومبش بستند(جَرُو = جارو).
ـ گُزُ سُردُز (gozo sordoz) / سرهم‌بندی چیزی، مثلاً بسته‌بندی کادو که درست انجام نشود.
ـ چُپّو (choppo) اگر خواسته بشه از تکّه (takka) (بز نر) شیر مدوشه(چپّو= چوپان)
ـ شتور در خواب بیند پُومبَه دَنَه (pumbo dana) گهی لُف لُف خورد گَه دَنَه دَنَه(پومبَه = پنبه، شتور= شتُر)
ـ خَرِ ما از کُر گی (corrgi) دُم نِداش (کُرّ گی = خرِ نوزاد)
ـ وقتِ گُش (gosh) نِبُشه چغندر سَلارَه (salara) (گُش = گوشت، نِبو = نبود، سَلارَ = سالار).
ـ مِهمُ (mehmo) هَدیهِ خدایَه (مِهمُ = مهمان).
ـ مِهمُ رُزیِ(rozi) خوادشَ میَرَه0 (رُزی = خوردوخوراکش، خوادش = خودش).
ـ با دُستُون(doston) مروّت با دشمنان مدارا (دُستُون= دوستان)
ـ زن بُلایَه اما هیچ خَنَه بِه بُلا نِبَشه.
ـ مرد به لُباس، خَنَه به پُلاس.
ـ آوِ رُفتَه، ب جُو اَر نِمگردَ(ar nemgrda) (جُو = جوی، نِمگردَه = نمی‌گردد).
ـ اَدَمِ مار دگزیَه (گزیدن مار) از رُسمُن اَلَه (بین سیاه‌وسفید) مترسَ
- یارِخوب رَ روزِبد باید شناختت.- سُوَرَه (sovara) بفیکر پیَدَ (piada) نیه، سیرُم در غم گُسنه
(بفیکر = بفکر، سُوَرَه= کسی سوار بر چهارپا باشد، پیَدَ= پیاده)
ـ برُی (broy) گورگ گُسفَن (gosfand) مُبری همراه چُپّو(choppo) هی هی منی (شریک دزد و رفیق قافله، گُسفَن = گوسفد).
/مواردی در جامعه وجود دارند که اکثر آنها شناخته شده هستند که با الفّاظی و خوب صحبت‌کردن می‌خواهند شنونده را گول بزنند ولی کاری از پیش نمی‌برند.
ـ لقمه رَ جُورِ وردَر (jore Vardar) کی دگُلود گیر نِکنه
(دگُلود = در گلویت، جورِ= طوری)
- علف بایستی به دهن بُزی شیرین بیاد
- سیلیِ نقد به از حلوای نسیَه
آدم خفته رامتَنی بِدارش کنی ولی کسِ رَ که خوادشه اَرخواوزیَه(arkhav zia) نِنتَنی بِدارش کنی.
مال ازبهرِ آسایش عُمرَ نه عمرازبهرِگیرداوریِ مال .
کس نِخَرَ پُشتِ تُ جز نَخُونِ اَنگُشتِ تُ .
- آسوده کسیَه که خرنِدَرَ، ازکاه وجَوَش خَبَر نِدَ رَ
- یک سوزن بخودت بزن ، یگ جُوَل دُز به دگَرا .
- نهال راتا تراست راست بایدکرد، چُو خوشک چومبر نِمرَ .
- هَمَیِ تخمورغارَ دیَک زنبیل مَگزَر .
- بلبل هفتَ بچّه میَ رَ یَکِش بول بول بدر مرَه .
ـ به روبا گُفتن کُه شاهدت ؟ گوف دُومبُم .
شتور کی کُلُیَه (coloia) زخمش هم کُلُیَه
ـ اَدَم سِر، اَدم گُشنَه رَ (gosh na ra) دِوَنَه (devana)
مدَنهَ (می‌داند) (دِوَ نَه = دیوانه)
ـ دِوالِ از دِوال مُ کوتاه‌تر نِدیی (دِوال =دیوار، نِدیی = ندیدی)
ـ فلانی دِگَه حناش رنگی نِدَرَه، هرچه چاخّان کنه، مُردوم اورَ شنَختَن به بول، بول زُبَنیش گول نمُخرن . هادی میرشاهی
معرفی دیزباد در کانال های تلگرامی
«دیزباد وطن ماست»- توسعه ارتباطات در چند سال اخیر باعث شد که دیزباد بیش از پیش در فضاهای مختلف به اطلاع مردم رسانیده شود.
کانال اجتماع مشهد در پیامی به روستای دیزباد پرداخت. به گزارش دیزباد وطن ماست، در این پیام آمده است: روستای دیزباد از توابع شهرستان نیشابور، پس از ماسوله گیلان، زیباترین روستای پلکانی ایران است و گفته می‌شود باسوادترین روستای ایران است.
دیزباد روستایی است که مردم آن ۱۰۰ درصد باسواد هستند. نخستین مدرسه روستای دیزباد در سال ۱۳۱۲ تأسیس شد و ناصرخسرو نام داشت. این روستا توانسته است نخبگانی را به جامعه تحویل دهد که موجب مباهات همه روستاییان شده و در سال ۱۳۴۸ به‌عنوان یکی از معدود روستاهای با ۱۰۰ درصد باسواد جهان در یونسکو به ثبت رسیده است./قدس
@Ejtemaeemashhad
