دیزباد وطن ماست
سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.
دیزباد وطن ماست
سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.مروری بر مکان های دیزباد
«دیزباد وطن ماست»-در این نوشتار مروری بر دیزباد و فرهنگ دیزباد و نگاه دیگران به دیزبادی ها از نگاه یکی از هموطنان دیزبادی داریم:
از پشت حیط تا سر مزار
از سر مزار تا پی حصار
از پی حصار تا چشمه کمبول
از چشمه کمبول تا چنردو
از چنردو تا موده
از موده تا سر غرقاو
کوچه بالا
کوجه قنبری
این یک نمای کلی از شاهراهها، میلانها، کوی و برزنهای دیزباد وطن ماست و حال انکه برای این حقیر همه در یک قاب یعنی دیزباد و دیزبادی. بعضا عناوینی مثل ده پایین، موده و ده بالا شاید در اذهان موجبات تفکیک و جدایی رو رقم بزند در حالیکه از مرحوم پدرم بیاد دارم که میگفتند این عنوان ها صرفا سه منطقه جغرافیایی هستند و زمانیکه مجلسی برگزار می شده برای راحتی در انجام کار و لیست مدعووین اینگونه عنوان می شده که مثلا آقای محمد قاسم میرشاهی از پایین ده، آقای حیدر علی میرشاهی از موده و آقای کربلایی محمد اسماعیل کردی از بالاده .
حال باید بگویم که به همه ی شما دیزبادی های فرهنگ دوست، ادیب، خردمند و بزرگوارم افتخار می کنم.
چرا که بنده بیشتر از هفتصد روستای نیشابور را در راستای کارم رفتم هر جا می رفتم تا متوجه می شدند دیزبادی هستم بلا فاصله عنوان می شد ما معلمی از دیزباد داشتیم و از خصوصیات نیک شما یاد می کردند و حقیر قدم بلند بود و خیلی بلند تر می شدم.
سنگ نوشته های دیزباد
«دیزباد وطن ماست»- یکی از ابعاد تمدنی دیزباد سنگ نوشته هایی است که عمده آن در قبرستان های دیزباد قرار گرفته است. هادی میرشاهی در نوشته ای در باب این سنگ نوشته ها می نویسد:
ـ سنگ نوشته از قبرستان شاه پسندی بنام «فاطمه بنت اسد» که تاریخ فوت (292) هجری ذکرشده است
ـ سنگ نوشته قبرستان قلعه کهنه بدست آمده بنام «علی ولد استاد میرزا» تاریخ فوت 311 هجری قمری میباشد.
ـ سنگ نوشته قبرستان جلو حوض خانه مربوط به پسر امامقلی خاکی بوده که حدود چهارقرن قبل می زیسته است (نزد علی ملک می باشد.) این آثار قدمت دیزباد را به قرون اول اسلام می رساند.
ـ در پی تختگاه (قلعهِ منصور) سنگی بدست آمده مربوط به زنی بنام شاه بانو بنت درویش متولّد 113 هجری قمری که نزد مهدی شیخ و سنگ دیگراز بنای حمام ده پایین که 105 هجری قمری را حکایت دارد.
ـ سند دستنویس نزد ورثه عبدالحسین که یکی از خانه های قلعه پیش تختگاه مهریه زنی از آن فامیل بوده است.
این آثار قدمت دیزباد را به قرون اولیّه اسلام می رساند.
بالاخره آثار بجامانده از قبیلِ سنگ نوشته ها، برج و باروها، قلاع بدون سکنیِ مجاور (مثل قلعه حسن، قلعه مقابل ده معروف به قلعه منصور، قلعه نوحصار) همه و همه بیانگر این است که این منطقه در قرون گذشته، تاریخ ِپرفراز و نشیبی داشته و حدّاقل از 1050 هجری قمری دارای کتابت و مستندات تاریخی می باشد.
خانه تکانی و گیلاو زدن در نوروز دیزباد
«دیزباد وطن ماست»- خانم هادر ماه نوروز (اسفندماه) این عملیّات را آغاز می کنند.
هادی میرشاهی با بیان این مطلب می افزاید: مخصو صأ درزمان قدیم که محل سکونت در یک اطاق خلاصه می شد و حتی کارهای آشپزیِ زمستان هم درهمان اطاق انجام می گرفت .در این شرایط دوده های زیادی درسقف و دیوار اطاق مشاهده می شد. ابتدا اعضأ خانواده تمام وسائل را به بیرون ازخانه حمل می کردند. سپس دیوارها و سقفِ خانه را با خاک مخصوص سفیدی که در کوه های دیزباد نیز موجود است، گیلاو می زدند.
باین طریق خاک را با آب مخلوط و گِل رقیقی بدست می آید سپس با جارو و تکّهِ پارچه ای که بسرچوبی بسته بودند در گِلِ رقیق فرو برده وسپس به درب و دیوار می کشیدند.
این عمل در فواصل چند بار انجام می شد تا سفیدی جای سیاهی ها را بگیرد و بدین ترتیب دیوار و سقف خانه سفید می شد. در بعضی خانه ها روی سفیدیِ دیوار، لاجورد به کار می بردند تا یک رنگِ روشنِ لاجوردی روی دیوار ها و سقف باقی بماند.
فرش ها و کلّیه اقلام در بیرون ازخانه شستشو می شد تا برای عید محل مسکونی آماده شود.
عّلُفّه : درقدیم علف های کنار جویها که نوعی چمن بود باخاک کنده درظرفی می کاشتند تا سبزی شب عید تأمین شود.
درسالهای اخیر گندم، جو و یا عدس درسینی یا بشقابی پهن می کردند و روی آن را با پارجه خیس می پوشاندند تا سبز شود و زینت بخش سفره شب عید باشد.
زمستان پارسال آخرین پاکسازی دیزباد انجام شد
«دیزباد وطن ماست»- تعیین دیزباد به عنوان پاک ترین و تمیزترین روستای کشور و مشاهده این تمیزی در بخش های مختلف دیزباد باعث شده است که سمن های مختلف برای پاکتر نگه داشتن دیزباد به دیزباد بیایند.
اسفند سال گذشته آخرین جلسه حضور این بزرگمردان و زنان تاریخ معاصر دیزباد در دیزباد بود که باعث پاکتر شدن محیط زیست دیزباد شدند و آن را از هرگونه ناپاکی و آلایش زدودند.
شورای اسلامی دیزباد در پیامی از این گروه تقدیر کرد: به همت شما هم ده دیارانی که برایشان آبادی و پاکی دیزباد مهم است ، اینک مفتخریم به سپاس گزاری از یکان یکان شما زنان و مردان، از پیر و جوان و کودک.... و این گروه نازنین نیز در پیامی از شورای اسلامی برای حمایت هایش تشکر کردند: سپاس فراوان از اعضای محترم شورای اسلامی دیزباد و روابط عمومی آن برای حمایتشان، از همه خواهران و برادرانی که آمدند و پویش خودشان را اعتلا بخشیدند و از یزدان پاک برای چنین همدلانی همراه...و این تلاشی پویاست برای ماندگاری اندیشه پاک
حضور بیش از 140 نفر برای کاشت نهال در بوستان پیش تختگاه روستای دیزباد به دعوت پویش مردمی پاک اندیشان طبیعت دیزبا. #دیزپاک جمعه 24 اسفند 1397
درختان دیزباد ایستاده می‌میرند
«دیزباد وطن ماست»- اینها تنه‌ی درختان بید هستند که توسط نیاکان ما کاشته شده بودند. آنها دیگر خاطرات جوانی خود را به یاد نمی آورند ولی سوختن جسم و جان و قلب خود را به یاد می آورند. اسم کبریت کشنده یادشان نیست اما سوزش شعله‌ور شدن وجودشان را به یاد می‌آورند.
راستی این به آتش کشیدن مظاهر تاریخی/طبیعی از برای چیست؟ آیا در دیزباد به اندازه‌ی کافی هیزم خشک موجود نیست که برخی از روی بی‌مبالاتی موجود جانداری را به آتش می کشند؟ به هرحال درختان موجودات زیبایی هستند که باید در حفظ و مراقبت از آنها کوشید ولو اینکه برای ما ثمر مادی نداشته باشند.
به باور من، پیکر نیمه‌سوخته‌ی آنان نیز، اگر نیک بنگری، همچون نوعی تندیس انتزاعی زیبایند.
These are burnt out trunks of willow trees. Some of them, before their demise, were over three centuries old.
