دیزباد وطن ماست
سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.
دیزباد وطن ماست
سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.دیزباد در لست سکند + صدای دکتر محمد درویش
«دیزباد وطن ماست»- سایت لست سکند با مطلبی با عنوان «با عجیب‌ترین و متمدنترین روستای ایران آشنا شوید! +تصاویر» ما را به دیزباد می برد.
وی نقل محتوای خود را از فرمایشات دکتر محمد درویش انجام داده است. در این نوشته آمده است: در ایران، مناطقی وجود دارد که گاهی با قدم گذاشتن در آن‌ها، از این دنیا جدا می‌شویم و گویی پا به دنیای قصه‌ها و رویاها گذاشته‌ایم. این مناطق انگشت‌شمار، هرکدام بنا به دلیل خاصی دست‌نیافتنی به نظر می‌رسند. در بخش ایرانگردی امروز به سراغ روستای دیزباد بالا رفته‌ایم، یکی از همین مناطقی که انگار این جهانی نیستند، روستایی که صد در صد مردم آن باسواد هستند و به همین دلیل آن را متمدنترین روستای ایران می‌دانند!
در همین راستا، بد نیست بدانید که اولین مدرسه‌ی روستا در سال 1312 تاسیس شد و ناصرخسرو نام داشت. این روستا، در سال 1348 به عنوان یکی از معدود روستاهایی که صد در صد باسواد است، در یونسکو به ثبت رسید و عجیب نیست که نخبگان فراوانی نیز از این روستا برخواسته باشند. افرادی چون امام قلی خاکی خراسانی که از شاعران فارسی زبان در سده 11 هجری قمری و محمد فدایی خراسانی، از شاعران و نویسندگان فارسی زبان در سده 12 هجری قمری.
یکی دیگر از نکاتی که باعث شده این روستا، در میان سایر روستاهای ایران، جایگاه ویژه‌ای داشته باشد، تفکیک زباله است! در این روستا نه تنها کسی حق ریختن زباله بر روی زمین را ندارد، بلکه مردم روستا خودشان را موظف می‌دانند که روستا را تمیز کنند و خیلی پیش‌تر از آنکه کسی به فکر تفکیک زباله بیفتد، آن‌ها این کار را انجام می‌دادند.
بهشت عاشقان محیط زیست
پیش از اینکه به توضیح این مورد بپردازیم که چرا این روستا، مقصد نهایی دلبستگان محیط زیست در ایران است، بد نیست به مهمترین محصولات این روستا اشاره‌ای داشته باشیم: روستای دیزباد بالا بهترین گردو و گیلاس خراسان رضوی را تولید می‌کند، محصولاتی که کاملا ارگانیک هستند و چنان کیفیتی دارند که باعث می‌شوند مردم از اقصی نقاط ایران به این روستا بیایند و پی کشف راز این کیفیت مثال زدنی باشند. اما واقعا این راز چیست؟
وقتی وارد این روستا می‌شوید، تابلوی جالبی را خواهید دید که روی آن نوشته شده: « مبادا شکار، مبادا تبر بر درخت و بهار، محیط و زمین را نکو پاک‌دار.» این، شعار مردم روستاست. نکته‌ی دیگری که در همان ابتدای ورود به روستا توجه شما را به خود جلب خواهد کرد، نمادی عجیب به شکل DNA است که بر روی یک بلندی نصب شده است. در قسمت بالایی این DNA، یک لانه‌ی کبوتر و یک قلم به چشم می‌خورد که به این معناست که فرهنگ حفاظت از محیط زیست، چیزی‌ست که در ژن مردم دیزباد بالا وجود داشته و از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شود.
موقعیت جغرافیایی روستای دیزباد بالا
وارد جاده‌ی نیشابور که می‌شوید و چشمتان به توربین‌های بادی که می‌افتد، قدم به منطقه‌ی دیزباد گذاشته‌اید. با گذشتن از رباط فخر داوود در 62 کیلومتری مشهد به سمت راست بپیچید و 13 کیلومتر دیگر را پشت سر بگذارید تا به روستای دیزباد بالا برسید این روستا بر روی دامنه‌های جنوبی رشته کوه بینالود به صورت شرقی – غربی قرار گرفته است و پس از ماسوله، معروف‌ترین روستای پلکانی ایران نیز هست.
سایر عجایب روستا
محمد درویش، کنشگر محیط زیستی، در مصاحبه‌اش با ایرنا، نکات جالبی را در مورد روستای دیزباد بالا بیان می‌کند، نکاتی که شاید برای ما عجیب و یا حتی رویایی و غیرواقعی به نظر برسند، اما حقیقت دارند و مردمان روستا به آن‌ها پایبند هستند. باهم، این عجایب را می‌خوانیم:
- «یک آرمانی در این روستا هست که اولین بند این آرمان این است که کسی حق ندارد در این روستا درخت بلند قد را قطع کند. می‌گویند پرنده‌ها بر درختان بلند قد بیشتر لانه می‌کنند چون امنیت دارند و هر چه حال پرنده‌ها بهتر باشد، آن پرنده‌ها کرم خرات گردو و گیلاس را می‌خورند و دیگر نیازی نیست سم شیمیایی برای آفت بزنیم.»
- «در این روستا اگر کسی در مزرعه استخری دارد، موظف است حتماً چند تکه چوب در استخر بیندازد که اگر پرنده‌ای خواست آب بخورد غرق نشود.»
- «شورای روستا تصویب کرده است که اگر کسی می‌خواهد خانه‌ای بسازد یا بخواهد خانه را مرمت کند، حتماً بخشی از خانه باید آشیان پرنده باشد. باورشان به این است که هر چه پرنده‌ها حالشان در این روستا بهتر باشد، هم در قلمرویی که پرواز می‌کنند کود بهتری در زمین می‌پاشند و این کود می‌تواند حاصلخیزی خاک را افزایش دهد که دیگر نیازی به کود شیمیایی نیست و هم اینکه پرنده‌ها با آفات مبارزه می‌کنند و نکته دیگر اینکه پرنده‌ها با آوازی که می‌خوانند حال مردم را بهتر می‌کنند.»
- «در این روستا از تراکتور برای شخم زدن استفاده نمی‌کنند، در مواقع شخم سیب‌زمینی یا آلوی قطره‌طلا در زمین جاسازی می‌کنند، گرازها به بهانه اینکه سیب‌زمینی‌ها را پیدا کنند با پوزه قوی‌شان خاک را زیر و رو می‌کنند، غذا را پیدا می‌کنند و زمین را هم آماده کشت و زرع کرده‌اند.»
- .«در این روستا کسی شکارچی اجیر نمی‌کند که گرازها را بکشند تا به محصولات کشاورزی‌شان آسیب نرسد، بلکه موانع فیزیکی ایجاد کرده‌اند که گرازها نزدیک مزارع و درخت‌هایشان نشوند. یاد گرفته‌اند چگونه از موهبت‌های طبیعی استفاده کنند بدون اینکه خسارتی به مایملک و منابع محیط زیستی‌شان وارد شود.»
باهم بخشی از سخنان محمد درویش که در قسمت یازدهم پادکست رادیو ماجرا نیز منتشر شد و به عجایب روستای دیزباد بالا اشاره دارد را می‌شنویم:
سخن آخر
عجایب این روستا کم نیستند... اگر از عاشقان محیط زیست هستید، حتما سری به این روستا بزنید تا بتوانید لذت عمیق قدم زدن در میان مردمانی با فرهنگ فوق‌العاده را با جانتان تجربه کنید، تجربه‌ای که کمتر شانس این را داریم تا در زندگی در شهرهای شلوغمان آن را کسب کنیم.
متمدنترین روستای ایران، بهشت عاشقان محیط‌زیست!
«دیزباد وطن ماست»- سایت مجله دلتا با عنوان دلتا پیام در یادداشت کوتاهی به یک گزارش تصویری و معرفی دیزباد وطن ما پرداخته است.
به گزارش دیزباد وطن ماست، دلتا پیام می نویسد: در ایران، مناطقی وجود دارد که گاهی با قدم گذاشتن در آن‌ها، از این دنیا جدا می‌شویم و گویی پا به دنیای قصه‌ها و رویاها گذاشته‌ایم. این مناطق انگشت‌شمار، هرکدام بنا به دلیل خاصی دست‌نیافتنی به نظر می‌رسند.
در بخش ایرانگردی امروز به سراغ روستای دیزباد بالا رفته‌ایم، یکی از همین مناطقی که انگار این جهانی نیستند، روستایی که همه مردم آن باسواد هستند و به همین دلیل آن را متمدنترین روستای ایران می‌دانند! در ادامه با مجله دلتا همراه باشید تا بیشتر با این روستا آشنا شویم.
موقعیت جغرافیایی روستای دیزباد بالا
وارد جاده نیشابور که می‌شوید و چشمتان به توربین‌های بادی که می‌افتد، قدم به منطقه دیزباد گذاشته‌اید. با گذشتن از رباط فخر داوود در ۶۲ کیلومتری مشهد به سمت راست بپیچید و ۱۳ کیلومتر دیگر را پشت سر بگذارید تا به روستای دیزباد بالا برسید. دیزباد پس از ماسوله، معروف‌ترین روستای پلکانی ایران نیز هست.
اولین مدرسه روستا در سال ۱۳۱۲ تاسیس شد و ناصرخسرو نام داشت. این روستا، در سال ۱۳۴۸ به عنوان یکی از معدود روستاهایی که صد در صد باسواد است، در یونسکو به ثبت رسید و عجیب نیست که نخبگان فراوانی نیز از این روستا برخاسته باشند.
یکی دیگر از نکاتی که باعث شده این روستا، در میان سایر روستاهای ایران، جایگاه ویژه‌ای داشته باشد، تفکیک زباله است! در این روستا نه تنها کسی حق ریختن زباله بر روی زمین را ندارد، بلکه مردم روستا خودشان را موظف می‌دانند که روستا را تمیز کنند و خیلی پیش‌تر از آنکه کسی به فکر تفکیک زباله بیفتد، آن‌ها این کار را انجام می‌دادند.
بهشت عاشقان محیط زیست
وقتی وارد این روستا می‌شوید، تابلوی جالبی را خواهید دید که روی آن نوشته شده :«مبادا شکار، مبادا تبر بر درخت و بهار، محیط و زمین را نکو پاک‌دار.» این، شعار مردم روستاست. نکته دیگری که در همان ابتدای ورود به روستا توجه شما را به خود جلب خواهد کرد، نمادی عجیب به شکل DNA است که بر روی یک بلندی نصب شده است. در قسمت بالایی این DNA، یک لانه کبوتر و یک قلم به چشم می‌خورد که به این معناست که فرهنگ حفاظت از محیط زیست، چیزی‌ست که در ژن مردم دیزباد بالا وجود داشته و از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شود.
سایر عجایب روستا
۱. آرمانی در این روستا وجود دارد که اولین بند این آرمان این است که کسی حق ندارد در این روستا درخت بلند قد را قطع کند. می‌گویند پرنده‌ها بر درختان بلند قد بیشتر لانه می‌کنند چون امنیت دارند و هر چه حال پرنده‌ها بهتر باشد، آن پرنده‌ها کرم خراط گردو و گیلاس را می‌خورند و دیگر نیازی نیست سم شیمیایی برای آفت بزنیم.
۲. در این روستا اگر کسی در مزرعه استخری دارد، موظف است حتماً چند تکه چوب در استخر بیندازد که اگر پرنده‌ای خواست آب بخورد غرق نشود.
۳. شورای روستا تصویب کرده است که اگر کسی می‌خواهد خانه‌ای بسازد یا بخواهد خانه را مرمت کند، حتماً بخشی از خانه باید آشیان پرنده باشد. باورشان به این است که هر چه پرنده‌ها حالشان در این روستا بهتر باشد، هم در قلمرویی که پرواز می‌کنند کود بهتری در زمین می‌پاشند و این کود می‌تواند حاصلخیزی خاک را افزایش دهد که دیگر نیازی به کود شیمیایی نیست و هم اینکه پرنده‌ها با آفات مبارزه می‌کنند و نکته دیگر اینکه پرنده‌ها با آوازی که می‌خوانند حال مردم را بهتر می‌کنند.
۴. در این روستا از تراکتور برای شخم زدن استفاده نمی‌کنند، در مواقع شخم سیب‌زمینی یا آلوی قطره‌طلا در زمین جاسازی می‌کنند، گرازها به بهانه اینکه سیب‌زمینی‌ها را پیدا کنند با پوزه قوی‌شان خاک را زیر و رو می‌کنند، غذا را پیدا می‌کنند و زمین را هم آماده کشت و زرع کرده‌اند.
۵. در این روستا کسی شکارچی اجیر نمی‌کند که گرازها را بکشد تا به محصولات کشاورزی‌شان آسیب نرسد، بلکه موانع فیزیکی ایجاد کرده‌اند که گرازها نزدیک مزارع و درخت‌هایشان نشوند.