«دیزباد وطن ماست»- سایت لست سکند با مطلبی با عنوان «با عجیبترین و متمدنترین روستای ایران آشنا شوید! +تصاویر» ما را به دیزباد می برد.
وی نقل محتوای خود را از فرمایشات دکتر محمد درویش انجام داده است. در این نوشته آمده است: در ایران، مناطقی وجود دارد که گاهی با قدم گذاشتن در آنها، از این دنیا جدا میشویم و گویی پا به دنیای قصهها و رویاها گذاشتهایم. این مناطق انگشتشمار، هرکدام بنا به دلیل خاصی دستنیافتنی به نظر میرسند. در بخش ایرانگردی امروز به سراغ روستای دیزباد بالا رفتهایم، یکی از همین مناطقی که انگار این جهانی نیستند، روستایی که صد در صد مردم آن باسواد هستند و به همین دلیل آن را متمدنترین روستای ایران میدانند!
در همین راستا، بد نیست بدانید که اولین مدرسهی روستا در سال 1312 تاسیس شد و ناصرخسرو نام داشت. این روستا، در سال 1348 به عنوان یکی از معدود روستاهایی که صد در صد باسواد است، در یونسکو به ثبت رسید و عجیب نیست که نخبگان فراوانی نیز از این روستا برخواسته باشند. افرادی چون امام قلی خاکی خراسانی که از شاعران فارسی زبان در سده 11 هجری قمری و محمد فدایی خراسانی، از شاعران و نویسندگان فارسی زبان در سده 12 هجری قمری.
یکی دیگر از نکاتی که باعث شده این روستا، در میان سایر روستاهای ایران، جایگاه ویژهای داشته باشد، تفکیک زباله است! در این روستا نه تنها کسی حق ریختن زباله بر روی زمین را ندارد، بلکه مردم روستا خودشان را موظف میدانند که روستا را تمیز کنند و خیلی پیشتر از آنکه کسی به فکر تفکیک زباله بیفتد، آنها این کار را انجام میدادند.
بهشت عاشقان محیط زیست
پیش از اینکه به توضیح این مورد بپردازیم که چرا این روستا، مقصد نهایی دلبستگان محیط زیست در ایران است، بد نیست به مهمترین محصولات این روستا اشارهای داشته باشیم: روستای دیزباد بالا بهترین گردو و گیلاس خراسان رضوی را تولید میکند، محصولاتی که کاملا ارگانیک هستند و چنان کیفیتی دارند که باعث میشوند مردم از اقصی نقاط ایران به این روستا بیایند و پی کشف راز این کیفیت مثال زدنی باشند. اما واقعا این راز چیست؟
وقتی وارد این روستا میشوید، تابلوی جالبی را خواهید دید که روی آن نوشته شده: « مبادا شکار، مبادا تبر بر درخت و بهار، محیط و زمین را نکو پاکدار.» این، شعار مردم روستاست. نکتهی دیگری که در همان ابتدای ورود به روستا توجه شما را به خود جلب خواهد کرد، نمادی عجیب به شکل DNA است که بر روی یک بلندی نصب شده است. در قسمت بالایی این DNA، یک لانهی کبوتر و یک قلم به چشم میخورد که به این معناست که فرهنگ حفاظت از محیط زیست، چیزیست که در ژن مردم دیزباد بالا وجود داشته و از نسلی به نسل دیگر منتقل میشود.
موقعیت جغرافیایی روستای دیزباد بالا
وارد جادهی نیشابور که میشوید و چشمتان به توربینهای بادی که میافتد، قدم به منطقهی دیزباد گذاشتهاید. با گذشتن از رباط فخر داوود در 62 کیلومتری مشهد به سمت راست بپیچید و 13 کیلومتر دیگر را پشت سر بگذارید تا به روستای دیزباد بالا برسید این روستا بر روی دامنههای جنوبی رشته کوه بینالود به صورت شرقی – غربی قرار گرفته است و پس از ماسوله، معروفترین روستای پلکانی ایران نیز هست.
سایر عجایب روستا
محمد درویش، کنشگر محیط زیستی، در مصاحبهاش با ایرنا، نکات جالبی را در مورد روستای دیزباد بالا بیان میکند، نکاتی که شاید برای ما عجیب و یا حتی رویایی و غیرواقعی به نظر برسند، اما حقیقت دارند و مردمان روستا به آنها پایبند هستند. باهم، این عجایب را میخوانیم:
باهم بخشی از سخنان محمد درویش که در قسمت یازدهم پادکست رادیو ماجرا نیز منتشر شد و به عجایب روستای دیزباد بالا اشاره دارد را میشنویم:
سخن آخر
عجایب این روستا کم نیستند... اگر از عاشقان محیط زیست هستید، حتما سری به این روستا بزنید تا بتوانید لذت عمیق قدم زدن در میان مردمانی با فرهنگ فوقالعاده را با جانتان تجربه کنید، تجربهای که کمتر شانس این را داریم تا در زندگی در شهرهای شلوغمان آن را کسب کنیم.
«دیزباد وطن ماست»- عفیفه خدنگی یکی از نویسندگان سایت معتبر تورگردان است که در مطلبی با عنوان «روستای متمدن و پیشرفته دیزباد در چند قدمی مشهد» به دیزباد وطن ما می پردازد. اگرچه این مطلب نکته جدیدی در باب دیزباد بیان نمی کند اما نوشتار خوبی است و می تواند به عنوان یک متن مناسب در معرفی دیزباد مورد توجه قرار گیرد.
به گزارش دیزباد وطن ماست، این نویسنده می نویسد: دیزباد تنها روستایی است که صد در صدِ مردمش با سوادند و از سال 1312 شمسی مدرسه داشته است. مردم روستا را می توان با جوامع متمدن کنونی مقایسه کرد چون برخورد و تصمیم گیری هایشان نسبت به محیط زیست، منابع طبیعی و روستایشان حکایت از غنای فرهنگی آن ها دارد. این روستای پلکانی، بسیار زیبا و خوش آب و هواست.
روستای دیزباد در نیشابور و چند قدمی مشهد، روستای پلکانی و شبیه به ماسوله است که خوشبختانه اهالی اش به آن وفادار بوده اند و به دلیلِ برخورداری از فرهنگی غنی و پیشرفته، کمر به نابودی روستا و فراموشیِ آن نبسته اند. این روستا، تنها روستایی است که صد در صدِ مردمش با سواد اند و از سال 1312 شمسی مدرسه داشته است. مردم روستا را می توان با جوامع متمدن کنونی مقایسه کرد چون برخورد و تصمیم گیری هایشان نسبت به محیط زیست، منابع طبیعی و روستایشان حکایت از غنای فرهنگی آن ها دارد.
برای اهالی فرهنگ و دوستداران محیط زیست چنین فرهنگی در بین مردم به نوعی حسرت تبدیل شده است. به همین دلیل باورش کمی سخت است که در یک روستا در یکی از شهرستان های نزدیک به مشهد این شرایط ایده آل و جامعه آرمانی به همت خود مردم و با خواست جمعی، بدون هیچ اعمال زور و فشاری شکل گرفته باشد. مردم دیزباد برای محیط زیست، پرندگان، حیوانات و زمین ها ارزش ویژه ای قائلند و تقریبا تمامی زیرساخت های روستا از قبیل برق، تلفن و به زودی گاز را با همت و پیگیری خودشان به دست آورده اند. این پشتکار در امر سواد نیز به همت اهالی روستا بر می گردد. تقریبا تمامی مردم روستا تحصیلات دانشگاهی دارند و آن هایی که ناچار به سکونت در مشهد یا نیشابور و حتی خارج از کشور شده اند ارتباطشان را با روستا قطع نکرده اند و در فصل تابستان و فصل کشت محصولات کشاورزی یا در ویژه برنامه های خاص، همیشه به روستا بر می گردند.
روستای دیزباد بی سواد ندارد
سال 1312 مردم دیزباد، تصمیم گرفتند همانند شهرهای بزرگ ایران مدرسه دار شوند ولی مسئولان استان با آن ها همکاری نمی کردند. بعد از نامه نگاری های متعدد، به دلیل نبودِ بودجه، با دخواست آن ها موافقت نشد. باز هم اهالی آستین هایشان را بالا زدند و با هزینه شخصی مدرسه ای ساختند و در مکاتبه با آموزش و پرورش خودشان هزینه حق و حقوق معلم را به عهده گرفتند. اولین مدرسه دیزباد به این شکل آغاز به کار کرد. این تلاش ها زمانی نتیجه داد که در سال 1348 یا به قولی سال 1351 یونسکو این روستا را به عنوان منطقه ای که تمام مردمش با سواد هستند اعلام کرد. روستای دیزباد هم اکنون 250 معلم بازنشسته و فارغ التحصیلان متعددی از دانشگاه های ایران و دانشگاه های معتبر جهانی مثل هاروارد آمریکا دارد.
جاذبه های روستای دیزباد چیست؟
آب و هوای روستای دیزباد مطبوع و خنک است. این منطقه در تابستان ها مقصد بسیاری از مردمی است که از گرمای شهرهایی مثل مشهد فرار کرده و به آنجا پناه می برند. بادهای شدید منطقه و شرایط اقلیمی به این وضعیت آب و هوایی کمک زیادی کرده است. روستای دیزباد بالا، در ارتفاع 2000 متری از سطح دریا، حدودا 10 درجه خنک تر از مشهد است و به همین علت تابستان ها بسیاری از مشهدی ها یا آن هایی که به تور مشهد آمده اند، آن جا را برای تور طبیعت گردی انتخاب می کنند.
روستای دیزباد میان چشمه سارهای فراوان و رودخانه ها قرار گرفته و درختان سرسبز و باغستان های پر رونقی را شکل داده است. در روستای دیزباد 150 چشمه وجود دارد که در برابر هر یک، استخری زیبا جلوه گری می کند. بعضی از چشمه ها در داخل روستا قرار دارند و عموم مردم می توانند از آن ها استفاده کنند ولی بعضی از این چشمه ها متعلق به باغ های خصوصی است. اگر مسیرِ خاکیِ کنار چشمه مرکزی روستا را بگیرید و بالا بروید، بعد از تقریبا 15 دقیقه پیاده روی، به آلاچیق ها می رسید. در این منطقه نمای پلکانی روستا کاملا پیداست و بیشتر امکانات گردشگری در آنجا راه اندازی شده است. بقایای یک قلعه سنگی نیز در نوک کوهِ روستای دیزباد به چشم می خورد که علاقمندان به جاذبه های تاریخی را برای بیشتر بالا رفتن ترغیب می کند. در میان بعضی باغ ها، تخت هایی قرار گرفته و به گردشگران اجاره داده می شود.
در لابلای درختان لانه های رنگارنگی به چشم می خورد که اهالی برای پرندگان تعبیه کرده اند. حتی میان استخرهای روستا نیز تخته چوب هایی قرار گرفته تا پرندگانی که شنا نمی کنند بتوانند بر آن ها نشسته و آب بنوشند. می توان تصور کرد که پرندگان در این روستا چه احساس امنیتی دارند و صدای چهچهه و آوزاشان در سحرها چه سر و صدایی در روستا به پای می کند. اهالی روستا عاشق پرنده ها هستند. حتی خانه ها نیز آشیانه پرنده دارد. این پرنده ها کود مزارع را نیز تامین می کنند.
علاقه مردم دیزباد به محیط زیست
مردم دیزباد علاوه بر پرندگان با سایر حیوانات نیز دوستی عجیبی دارند و این دوستی برایشان نفع دو طرفه داشته است. برای مثال به جای شخم زدن زمین با تراکتورهای مکانیکی که منجر به سست شدن خاک می شود، اجازه ورود گرازها به زمین هایشان را داده اند. برای گرازها در زیرِ زمین سیب زمینی یا آلوی قطره طلا قرار می دهند تا آن ها با پوزه شان خاک را زیر و رو کنند و به روش سنتی برایشان شخم بزنند.
علاقه مردم دیزباد به محیط زیست تا آنجا است که هر سال، بخشی از یارانه شان را برای حفاظت از محیط زیست به یگان مردمی حفاظت از محیط زیست روستایشان تحویل می دهند.
از المان های مشهور روستای دیزباد نقش یک DNA پیچ خورده است که یک قلم و یک آشیانه پرنده بر آن قرار گرفته است. این سازه اشاره به ژن خاص مردم دیزباد در زمینه علم و سطح فرهنگی آن ها دارد. مردم روستای دیزباد از قدیمی ترین مردمی هستند که زباله هایشان را تفکیک می کرده اند و هنوز هم اهمیت زیادی به تمیزی شهر می دهند. اهالی به هیچ وجه در روستا زباله نمی اندازند و نسبت به این موشوع به گردشگران نیز سخت گیرند پس یادتان باشد اگر به دیزباد رفتید از سطل های مکانیزه و سرویس های بهداشتی متعدد که با کمک هزینه های مردمی در سطح شهر جای گرفته اند، استفاده کنید و با کاستن از زباله ها به محیط پاک روستا کمک کنید.
ادامه مطلب ...
«دیزباد وطن ماست»- سایت شبکه خبر ایران در یک ویدئوی کوتاه به معرفی دیزباد وطن ماست می پردازد.
از آنجا که این ویدئوها بعد از مدتی از روی سایت ها حذف می شوند، برای سهولت بیشتر این ویدئو را در سایت نماشا بارگزاری کردم تا در سایت نمایش داده شود.
این خبر با عنوان «دیزباد؛ با سوادترین روستای ایران» به معرفی دیزباد می پردازد. گفته می شود: «دیزباد» یکی از معدود روستاهای صددرصد باسواد جهان در یونسکو به ثبت رسیده است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی شبکه خبر، «دیزباد» روستایی پلکانی استان خراسان رضوی با آداب و رسوم خاص و مردمانی مهمان نواز است که حتی به عنوان یکی از باسوادترین روستاهای دنیا در یونسکو ثبت شده است. این روستا از سال ۱۳۱۲ دارای مدرسه است.
«دیزباد وطن ماست»- دیزباد این روزها در سایت های گردشگری زیادی معرفی شده اند که ما در یک سلسله از یادداشت ها این موارد را برای دیزبادی ها نقل می کنیم.
به گزارش دیزباد وطن ماست، از آنجا که دیزبادی ها عمدتا یکی دو کانال اصلی دیزباد را نگاه می کنند خود را موظف می دانیم که محتوای سایت سایت ها را درباره دیزباد منتشر کنیم.
مطلبی با عنوان «روستای صد در صد باسواد ثبت شده یونسکو و دارنده اولین برق خصوصی ایران» درباره دیزباد در سایت تریپ یار نوشته شده است. در چکیده این مطلب آمده است: دیزباد نام یک روستا واقع در بخش زبرخان شهرستان نیشابور (دیزباد بالا) و یک روستا واقع در بخش احمد آباد شهرستان مشهد (دیزباد پایین) و منطقه ای مابین شهرستان مشهد و نیشابور در استان خراسان رضوی است. از نامهای دیگر آن دژآباد، دزباد، چهل اشکوب و قصرالرّیح می باشد.
روستای دیزباد بر روی دامنه های جنوبی رشته کوه های بینالود و به صورت شرقی-غربی استقرار یافته که یکی از معروفترین روستا های پلکانی ایران است.
این روستا روی سلسله جبال بینالود و در میان رودخانه ها و چشمه های جوشان و باغ های سرسبز قرار دارد. روستایی پر از توربین های بادی که وقتی به چند کیلومتری آن می رسید تغییر ناگهانی دما را به خوبی حس کرده و خنکای ناشی از آب و هوای مطبوع آن، حال و هوای روح و جسمتان را عوض می کند.
روستای دیزباد روستایی است که مردم آن صد درصد باسواد هستند. اولین مدرسه روستای دیزباد در سال ۱۳۱۲ تاسیس شد و ناصرخسرو نام داشت. این روستا توانسته است نخبگانی را به جامعه تحویل دهد که موجب مباهات همه روستاییان است. این روستا در سال ۱۳۴۸ به عنوان یکی از معدود روستاهایی صد درصد باسواد جهان در یونسکو به ثبت رسید.
مشخصات کلی
زبان محلی
گویش خاص شبیه گویش مردم نیشابور
آداب و رسوم
مراسم چیله بجست و مراسم نوحصار
محصولات و سوغات محلی
بیشترین محصولات آن گیلاس، آلو، سیب، گردو و آلبالو می باشد.
ویژگی
راه اندازی اولین شبکه برق خصوصی کشور و ثبت شده یونسکو بعنوان روستای صد در صد باسواد ایران
بخش های مهم برای بازدید
آسیاب ها و معماری روستا
بهترین زمان بازدید
بهار
دیزباد در ناحیه شمال کیلومتر ۸۰ جاده مشهد نیشابور و روی سلسله جبال بینالود واقع شده است. تاریخ استنادی این روستا به سال ۹۵ هجری شمسی برمی گردد. در قرن سوم هجری، دیزباد را به عنوان قصرالریح می شناختند. بعد از آن این روستا به چهل اشکوب و کمی بعدتر نیز به دیزباد تغییر نام داد؛ اما مهم ترین عنوانی که این روستا در تاریخ چندین ساله خود یدک می کشد روستای آسیاب های آبی است که در زمان حمله مغول ها به این نام شهرت یافت. در زمان حمله مغول ها به نیشابور، دیزباد یکی از روستاهایی بود که از این بلای خانمان سوز در امان مانده بود. به همین علت در مدت زمان کمی، به مرکز آسیاب گندم های منطقه تبدیل شد و مردم از شهرها و روستاهای مختلف به اینجا می آمدند تا گندم خود را آسیاب کنند.
قدمت دیزباد و سوابق فرهنگی آن موجب دگرگونی هویت مردم شده و تأسیس مدرسه ناصرخسرو دیزباد در سال ۱۳۱۲ از دگرگونی های فرهنگی این دیار بوده است.
اکثریت مردم دیزباد در شهرستان مشهد و نیشابور ساکن بوده و اغلب آنها در فصل بهار و تابستان برای انجام امور مربوط به باغداری در دیزباد بسر می برند. باغداری به روش های نوین شغل دوم اکثریت مردم دیزباد بالا می باشد، از منظر علاقه به زادگاه و موطن اکثریت مردم به اینکار بعنوان شغل نمی نگرند و آن را بهانه ای برای رفتن به دیزباد تلقی می نمایند.
بدلیل اختلاف سطح دیزباد با مشهد و وجود 1100 متر ارتفاع روستا تا پلیس راه مشهد، این روستا جزو مرتفع ترین روستاهای استان می باشد و این باعث می شود که اختلاف دمای آن با مشهد زیاد باشد.
اولین یگان حفاظت مردمی در سطح این روستا مشغول فعالیت است که حقوق آن از طریق اهالی روستا تامین می گردد و وظیفه حفظ محیط زیست و منابع طبیعی و تامین امنیت روستا را برعهده دارد که کیوسکی از سوی منابع طبیعی به همین منظور در سطح روستا نصب شده است.
ادامه مطلب ...
«دیزباد وطن ماست»- ماجراهای خواندنی «دیزباد بالا» عنوان مطلبی است که حسین جمشیدیان در مورد روستای دیزباد از قول محمد درویش نقل می کند.
به گزارش دیزباد وطن ماست به نقل از ایران پلاس، یک کنشگر محیط زیستی میگوید: با تمام اخبار تلخی که از محیط زیست به گوش میرسد، نمونههای موفقی داریم که یک جمعیت برای نجات یک اکوسیستم یا محیط دست بهکار شده و موفق شدهاند که میتوانیم بهعنوان الگو به دیگران معرفی کنیم.
محمد درویش، کنشگر و فعال محیط زیست است. او را بهعنوان فردی میشناسند که به دنبال معرفی درک و شناخت مشترکی از اهمیت محیط زیست بین اقشار مختلف جامعه است.
درویش معتقد است با تمام خبرهای بدی که از شرایط و آسیبهای محیط زیست ایران به گوش میرسد، هنوز هستند افرادی که امیدوارانه و پرانگیزه، در راه اعتلای محیط زیست و زندگی بهتر در کنار طبیعت تلاش میکنند.
ایرناپلاس: در مسائل مختلفی که در دنیا مطرح میشود اعم از سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، محیطزیستی و...، دانشگاه متوجه یک موضوع میشود، مسأله را به رسانه منتقل میکند و رسانه با سازوکار خود مسأله را به سیاست و جامعه انتقال میدهد، تا برای آن چارهاندیشی شود. ولی واقعیتی در جامعه ما وجود دارد، در زمینه محیط زیست که همه مردم با مشکلات آن مواجه هستند، جامعه دانشگاهی بهنحوی که باید فعال نیست و بیشتر فعالان جامعه مدنی صدای رسایی بودند که حرفها را طرح کردند، به گوش رسانه رساندند و موجب شدند سیاستمداران حتی برای تبلیغات هم شده شعارهای زیستمحیطی بدهند. جای خالی دانشگاهیان چه معضلاتی برای محیطزیست ایجاد کرده است؟
درویش: این پرسش خوبی است، شاید یکی از لکنتهایی که در زمینه محیطزیست و کنشگری محیط زیستی وجود دارد این مسئله است که جریانهای محیط زیستی موجود، نهضتهای محیط زیستی، پویشها و کمپینهای محیط زیستی اغلب از پشتوانه درخور تخصصی و علمی لازم برخوردار نیستند و اگر بخواهیم آسیبشناسی کنیم، یکی از آسیبها که صدمه میزند، آنها را به اهداف نمیرساند، گاهی اهداف اشتباه برای آنها تعریف میکند و مخاطرات بیشتری ممکن است برای محیط زیست ایجاد کند از همین نبود و کمبود مشارکت جامعه علمی و تخصصی در حوزه محیطزیست است.
واقعیت ماجرا این است که با وجود اینکه چیزی حدود یکصد هزار نفر دانشجو و فارغالتحصیل در رشتههای مرتبط با محیط زیست داریم، اما از بین این تعداد شاید نتوانیم به تعداد انگشتان یک دست فعال محیط زیست معرفی کنیم. اغلب فعالان محیط زیست که جامعه ایران میشناسد، از قضا اصلاً رشته محیط زیست نخواندهاند. این هم میتواند نقطه قوت باشد. چرا؟ یعنی اینکه محیط زیست توانسته در مردم نفوذ کند و برای بسیاری آنقدر هیجان و شور ایجاد کند که تمام زندگیشان را برای حفظ محیط زیست بگذارند، ولی در عین حال میتواند نقصان باشد و معنیاش این میشود که خیلی از افرادی که رشته محیط زیست را انتخاب کردهاند از روی عشق انتخاب نکردهاند. این رشته را انتخاب کردهاند چون رشته دیگری قبول نمیشدند.
ادامه مطلب ...