دیزباد وطن ماست
سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.
دیزباد وطن ماست
سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.نظر کارشناسی دکتر خسرو شاهی در باب منابع آب دیزباد نیشابور
چندی پیش در تارنمایی با نام «منابع طبیعی»، که نویسنده آن یکی از متخصصان آبخیزداری کشور است، مطلب بسیار جالبی در باره حفظ منابع آب خواندم. این باعث شد که سوالی بسیار مهم را که به گونه ای دغدغه همه دیزبادی ها و دوستداران طبیعت و منابع آب است را از ایشان جویا شوم. خوشبختانه استاد گرانقدر جناب آقای دکتر خسرو شاهی به سوالات من به خوبی پاسخ داده و ارجاعات لازمه را در متنی مطرح کردند که حیفم آمد در صفحه اصلی «دیزباد وطن ماست» درج نشود. «دیزباد وطن ماست» ضمن تشکر از این استاد گرانقدر همشهری از نظرات کارشناسانه ایشان و سایر کارشناسانی که از ابعاد گوناگون می توانند نظراتی درباره دیزباد ارائه دهند، استقبال می کند.
سوال «دیزباد وطن ماست» از جناب آقای دکتر محمد خسرو شاهی:
دکتر خسرو شاهی
سلام
راستش من در مورد آبخیز داری چیزی نمی دانم، اما با مواردی که به اختصار توضیح داده شده بود نکاتی دستگیرم شد. با توجه به اینکه روستای ما دیزباد علیا در نقطه کوهستانی واقع شده و در سال های اخیر دچار کم آبی شده، چه راه کارهایی را می توان به روستایی ها پیشنهاد کرد که آنها بتوانند از منابع طبیعی شان استفاده بهتری کنند.
روستای دیزباد در میان دره ای واقع شده و منابع تامین آب روستا تا 2 سال پیش تنها از چشمه تامین می شده و اکنون آب لوله کشی از طریق چاه تامین می شود اما آبیاری از طریق لوله های پولیکا انجام می شود.
راه کارهایی که می توانیم از هدر رفت بیشتر آب جلوگیری کنیم چیست؟ آیا این راهکارها خود منجر به کم شدن فرورفت آب و کاهش سطح آب زیر زمینی نمی شود؟
با تشکر
پاسخ دکتر محمد خسرو شاهی به «دیزباد وطن ماست»:
با سلام خدمت دوست عزیز نیشابوری
شما پیغامی در وبلاگ بنده گذاشته بودید لازم دیدم پاسخ خدمتتان عرض کنم
منابع آب سطحی موجود در دشت نیشابور شامل رودخا نه هایی است که عمدتا از ارتفاعات بینالود سرچشمه می گیرند (بجز رودخانه حاجی بیگی که از ارتفاعات جنوب شرق نیشابور یعنی ارتفاعات کوه سرخ وکدکن سرچشمه می گیرد) وسیلابهای خود را به کال شور می ریزند هر چند در سالهای اخیر اگر سیلابی هم وجود داشته توسط زارعین بالادست مورد استفاده قرار گرفته و هرگز به کالشور نرسیده است. از طرفی ارتفاعات بلند و برف گیر بینالود شیب زیادی دارند و در مواقع سیلابی جریانهای سطحی قبل از اینکه بطور کامل در بالادست نفوذ داشته باشند به سمت دشت منتقل می شوند. علیهذا منابع آب سطحی دشت نیشابور شامل رودخانه های: دیزباد، درود، خرو، بوژان، فاروب رومان، طاغون، بار، بقیع، اندرآب و حاجی بیگی هستند که بطور متوسط 150 میلیون متر مکعب در سال آبدهی دارند. رودخانه دیزباد شما هم که از بلندیهای منتهی الیه شمال شرق دشت سرچشمه می گیرد وبه کالشور می ریزد حوضه آبخیز کوچکی دارد که مساحت آن حدود 29 کیلومتر مربع برآورد شده است متوسط حجم جریان سالانه رودخانه دیزباد در محل ایستگاه دیزباد هم حدود 3 میلیون متر مکعب گزارش شده است. کاری که از طریق آبخیزداری می توانید برای بهره وری بیشتر از آب این حوزه آبخیز انجام دهید شامل احداث سازه های مکانیکی در آبراه های منتهی به رودخانه اصلی است که معمولا توسط بخش آبخیزداری ادارات کل منابع طبیعی استانها و یا ادارات منابع طبیعی شهرستانها انجام می شود. چنین کاری را اداره منابع طبیعی نیشابور در حوزه آبخیز فاروب رومان واقع در شمال شهر نیشابور انجام داد که هم برای جلوگیری از خطر سیل و تهدید شهر نیشابور بود و هم برای نفوذ و ذخیره سیلابها به مناطق بالادست و در نتیجه آبدار شدن قنوات پایین دست بود. البته وضعیت فعلی آن پروژه را نمی دانم به کجا رسید چون حدود 25-20 سالی است که از نیشابور به تهران منتقل شده ام. به هر حال اگر فکر می کنید انجام چنین کارهایی در حوزه آبخیز دیزباد قابل انجام هست (که هست) می توانید به ادارات منابع طبیعی مربوطه-واحد آبخیزداری مراجعه کنید و پیگیر اینکار باشید.
برای مطالعه اتوبیوگرافی مختصر دکتر خسروشاهی ادامه مطلب را ملاحظه بفرمایید.
دیزباد نیشابور در سایت دکتر حسین سبحانی نیا
دکتر حسین سبحانی نیا نماینده محبوب مردم نیشابور در سایت شخصی خودش به جاذبه های نیشابور پرداخته و نیم نگاهی به دیزباد انداخته است. او در مورد دیزباد نیشابور می گوید:
شهرستان نیشابور
روستای ییلاقی دیزباد:
روستای دیزباد در 30 کیلومتری شرق نیشابور و در مسیر جاده ی مشهد واقع گردیده است. این روستای کوهستانی دارای پوشش گیاهی متنوع و آب و هوایی مطبوع و خنک می باشد. اکثر مردمان این روستا اسماعیلی مذهب هستند و هر ساله در فصل تابستان مراسم مذهبی خاصی را که باورها و اعتقادات آنان ریشه دارد برگزار می کنند. بسیاری از گردشگران نیز هر سال برای تماشای این مراسم به دیزباد سفر می کنند.
در دوره نمایندگی آقای سبحانی نیا قدم های خوبی برای توسعه دیزباد برداشته شده است.
وصف دیزباد نیشابور از زبان میثم رودکی
دی ماه سال 1391، گروهی از کوهنوردان از مسیر روستای گرینه نیشابور وارد محدوده دیزباد شدند و قله قجغر را فتح کردند. اگرچه آنها می گویند قوچگر، اما نه آنها همان قجغر خودمان را فتح کردند.
میثم رودکی که در وبلاگ خودش گزارش زیبایی با عنوان «گزارش اردوی دوازدهم تیم کلنی در قله قوچگر» در وبلاگ «قله کماس» قرار داده است. او در این وبلاگ به دیزباد اشارات زیبایی کرده که به همین خاطر متن کامل گزارش او را در «دیزباد وطن ماست» درج می کنم.
روستای گرینه این روستای سرسبز و زیبا از توابع بخش زبرخان، مردمی بسیار خونگرم، فرهنگی و مهمان نواز دارد. قله قوچگر یکی از زیباترین و بهترین قله های استان خراسان برای صعود کوهنوردان است که در این منطقه قرار گرفته است. این قله با 2950 متر ارتفاع بین روستاهای گرینه، چناران و دیزباد بالا قرار دارد و از کوه های معروف رشته کوه بینالود محسوب می شود و همه ساله عده زیادی از کوهنوردان از شهرستان های مختلف خراسان رضوی و سایر استان های کشور به آن صعود می کنند.
روستای دیزباد بالا از توابع نیشابور می باشد که در حدود 70 کیلومتری مشهد از مسیر جاده مشهد – نیشابور قرار دارد. راه دسترسی به این روستا از سمت مشهد بعد از توربین های بادی و شهرک بینالود در سمت راست جاده می باشد که البته تابلوی روستای قاسم آباد در اول جاده نصب شده است. این روستا با آب و هوای نسبتا سرد و کوهستانی، مناطق و باغ های سرسبز (در فصول گرم سال) یکی از زیباترین روستاهای رشته کوه بینالود می باشد. روستای دیزباد از دسته روستاهای پلکانی است که بر روی دامنه کوه بنا شده و زیبایی خاصی را به این روستا داده است. در مسیر رودخانه این روستا چندین چشمه وجود دارد که آخرین چشمه دقیقا در دامنه قله قوچگر قرار گرفته است و دوست همیشگی کوهنوردان در برنامه قله قوچگر است. روستای دیزباد به دلیل مناظر زیبا و چشم نواز و همچنین قرار گرفتن در مسیر قله قوچگر، هر ساله پذیرای تعداد زیادی از مردم به ویژه کوهنوردان می باشد.
راه دیگر صعود به قله قوچگر روستای گرینه است که به دلیل شیب بسیار تند قله از سمت گرینه و همچنین دور بودن خود روستا از شهر مشهد معمولا مسیر دیزباد جهت صعود به قله انتخاب می شود، ولی به علت فنی بودن این مسیر، اجرای اردوی ما از این مسیر انجام شد.
ادامه مطلب ...
تله کابین دیزباد بالا، پروژه ای که باید به آن اندیشید
توریستی شدن یک روستا به معنای صرف یک نام نیست. روستا باید قابلیت های فراوانی را در خود داشته باشد تا بتوان نام توریستی بر آن نهاد.
روستای دیزباد بالا (دیزباد علیا) نیز از این قاعده مستثنی نیست. پس از اعلام دیزباد به عنوان روستای توریستی دیزبادی ها باید خود را برای شرایط جدید دیزباد آماده می کردند. توریست به دیزباد می آید و باید زیرساخت ها آماده شوند.
اولین مساله در آماده سازی این شرایط جدید، بحث راه بود. جاده دیزباد که به همت مردم دیزباد در سال های بسیار دور احداث و در چند دوره مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته بود، باید از حالت شوسه در آمده و آسفالته می شد.
آب لوله کشی دیزباد نیز یکی از مباحث مهم آن بود. اگر چه پیشتر روستای دیزباد لوله کشی شده بود اما آب یا قطع بود و یا بسیار کم فشار تامین می شد. این نیز از شرایطی بود که در دیزباد بایستی اصلاح می شد.
همچنین آنتن موبایل و امکانات مخابرات و پست که در دیزباد وجود داشتند اما به اندازه کافی رشد یافته نبودند. خطوط تلفن دیزباد نیز پس از توریستی شدن ده از اهمیت فراوانی برخوردار شده بود و این زیرساخت نیز با همراهی دولت ثروتمند و توانمند احمدی نژاد تامین شد.
همچنین توریستی شدن دیزباد در وحله اول شرایط بسیار نامساعدی را برای دیزبادی ها ایجاد می کرد شرایطی مثل:
1. نا امنی هایی که به واسطه افراد غریبه در روستا پدید می آمد.
2. خطر ورود افراد معتاد و بزه کار که اینک دیگر همانند گذشته قابل شناسایی نیستند.
3. خطر غارت و خرابکاری باغ ها و املاک
و مشکلات زیادی که در یادداشت های پیشین به آنها پرداخته شده است.
این مسائل خوشبختانه با درایت مدیران دیزبادی در شورای ده و دهیار محترم دیزباد حل و فصل شد.
اینک نوبت به توسعه امکانات گردشگری دیزباد رسیده. حقیقت این است که توریست نباید در باغ های مردم تفریح کند. توریست باید مکانی داشته باشد که بتواند از آن بازدید کند.
در واقع توریست نیاز دارد که در جایی اسکان پیدا کند و ما هنوز نتوانسته ایم این امکانات را در دیزباد فراهم کنیم.
در دیزباد 3 کوه مرتفع وجود دارد که یکی از آن 3 قابل صعود توسط همه افراد است. قله ای که قلعه منصور بر روی آن قرار گرفته است.
«دیزباد وطن ماست» پیشنهاد می کند این سه قله به وسیله تله کابین به یکدیگر متصل شوند. البته با در نظر گرفتن سرعت باد دیزباد باید مهندسی خوبی روی این پروژه صورت بگیرد.
تله کابین دیزباد مناظر بی بدیلی را به بازدیدکننده نشان می دهد که از جمله:
1. نمای زیبایی از ده دیزباد با ساختار ماسوله ای
2. نمایی از دره دیزباد که به بازه چپ و بازه را تقسیم می شود. این منظره از طبیعت بسیار دلپذیر برخوردار است.
3. نمایی از دشت دیزباد پایین که ارتفاع بسیار زیاد و منظره فوق العاده جالبی را نشان می دهد.
البته پیش از راه اندازی تله کابین دیزباد بالا بایستی مرمت و بازسازی قلعه منصور دیزباد را آغاز کنیم. این قلعه می تواند محل خوبی برای شروع یک بازدید باشد. در نزدیکی قلعه منصور نیز می توان متل، هتل یا مسافرخانه ای تاسیس کرد که ضمن دوری از ده و باغ های مردم منظره زیبایی از ده را به نمایش بگذارد.
قطعا این پروژه ها به زمان، صرف هزینه و نیروی انسانی فراوانی نیاز دارد.
با توجه به مصوبه جدید دولت در سازمان میراث فرهنگی و گردشگری این پروژه ها توسط بخش خصوصی نیز قابل اجرا می باشد. امید است که دیزبادی های عزیز قبل از ورود سایرین، به آبادی وطن خود بیاندیشند.
باسوادی دیزبادی ها بزرگترین تهدید برای دیزباد!!!
