دیزباد وطن ماست
سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.
دیزباد وطن ماست
سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.دیزباد در «سایت گردشگری جاذبه ها»
«دیزباد وطن ماست»- سایت گردشگری جاذبه ها به بخش های مختلف روستای دیزباد پرداخته و گزارش خوبی از آن ارائه داده است.
به گزارش دیزباد وطن ماست، عنوان این گزارش، «روستای دیزباد نیشابور ، از زیباترین و باسوادترین روستای ایران» است و تمرکز آن بر زیبایی های دیزباد قرار گرفته است.
روستای دیزباد از توابع شهرستان نیشابور، پس از ماسوله گیلان، زیباترین روستای پلکانی ایران است و گفته می‌شود باسوادترین روستای ایران است.دیزباد از جاذبه های گردشگری نیشابور، در ۸۰ کیلومتری جاده مشهد – نیشابور و روی سلسله جبال بینالود، در میان رودخانه‌ها و چشمه‌های جوشان و باغ‌های سرسبز قرار دارد. روستایی پر از توربین‌های بادی که وقتی به چند کیلومتری آن می‌رسید، تغییر ناگهانی دما را به خوبی حس می‌کنید و خنکای ناشی از آب‌وهوای مطبوع آن، حال و هوای روح و جسمتان را عوض می‌کند.
پیشینه تاریخی این روستا به سال ۹۵ هجری شمسی می رسد به طوری که اسم آن چندباری در طول تاریخ تغییر کرده است؛ در قرن سوم به قصرالریح و در بعدها به چهل اشکوب معروف بوده است. تاریخ طولانی و پیشینه فرهنگی، هویت مردم این ناحیه را با تحولات زیادی روبرو کرده است. یکی از ارزشمندترین منابعی که باعث این تحول فرهنگی شده افتتاح مدرسه ناصرخسرو در سال ۱۳۱۲ بوده است. تاسیس این مدرسه خانواده ها را تشویق کرد تا بچه ها را به مدرسه بفرستند، کم کم خانواده های بیشتری از روستا به این کار روی آوردند و همه بچه ها باسوار شدند. با اینکه در آن زمان در روستاهای دیگر رفتن به مدرسه کار چندان متداولی نبود اما این کار در روستای دیزباد امری عادی به حساب می آمد.
قدمت دیزباد و سوابق فرهنگی آن موجب دگرگونی هویت مردم شده و تأسیس مدرسه ناصرخسرو دیزباد در سال ۱۳۱۲ از دگرگونی های فرهنگی این دیار بوده است. امروز بیشتر مردم روستا در دانشگاه تحصیل کرده و برای پیشرفت بیشتر به شهرهای مجاور رفته اند اما زادگاه پدری شان را فراموش نکرده و در ماه های گرم سال به آن سر می زنند.این روستا توانسته است نخبگانی را به جامعه تحویل دهد که موجب مباهات همه روستاییان شده و در سال ۱۳۴۸ به‌عنوان یکی از معدود روستاهای با ۱۰۰ درصد باسواد جهان در یونسکو به ثبت رسیده است.
روستای دیزباد به مانند روستای معروف ماسوله، معماری پلکانی دارد اما در آن خبری از جنگل های سرسبز و انبوه شمال نیست. بیشتر مردم این روستا ساکن مشهد و نیشابور هستند و در فصل های بهار و تابستان برای کارهایی مثل باغداری راهی این دیار می شوند. اکثر مردم دیزباد بالا، باغداری را به عنوان شغل دوم خود انتخاب کرده اند اما در نظر بیشتر آن ها باغداری تنها بهانه ای برای بودن در زادگاه است نه کاری برای پول درآوردن و امرار و معاش.از دیرباز شغل بیشتر ساکنان این محل باغداری بوده و امروز هم این شغل هچنان ادامه دارد.
این روستا دارای خاک بسیار حاصلخیز و آبی گوارا و غنی از املاح مفید و خنک بوده که این موارد در کنار باغداری بسیار علمی و اصولی که زاییده سواد همه اهالی روستا است، موجب بازدهی کمی و کیفی باغ‌ها شده و محصولات کاملاً ارگانیک و درجه یک را به وجود می‌آورد، به طوری که بعضی محصولات آن در جهان در زمره بهترین‌ها در شاخه محصولات باغی ارگانیک است. ظرفیت ممتاز روستا از یک طرف و توجه ویژه به سلامت و کیفیت محصول از طرف دیگر این منطقه را در رده صادرکنندگان عمده گیلاس و آلو به بازارهای اروپایی و حاشیه خلیج‌فارس تبدیل کرده و تنوع و کیفیت گیاهان دارویی نیز از دیگر سرمایه‌های طبیعی این روستاست.
گیاهان و گل های دارویی زیادی در روستا وجود دارد که بیش از 150 گونه را شامل می شود. قبلا افراد برای استفاده از گیاهان دارویی آنها را از ریشه خارج می کردند ولی در حال حاضر جلوی این کار را گرفته شده و کوه پوشیده از این گیاهان است.
در این منطقه شکار ممنوع شده است. کبک و بزکوهی از جانوران منطقه هستند. از سوی محیط زیست نیز پرندگانی نظیر چکاوک در این روستا رها سازی شده است.
مردم این روستا به آداب و رسوم سنتی خود کاملا پایبند هستند، نکته ای که جذابیت روستا را بیشتر کرده است. یکی از مراسم فرهنگی و سنتی این روستا «مراسم چیله بجست» است، آیینی که در شب آخر بهمن ماه برگزار می شود برای شکران نعمت های بیکران خداوند. این مراشم شباهت زیادی به چهارشنبه سوری دارد و با اینکه در سالیان اخیر فراموش شده بود اما در سال ۹۳ دوباره احیا شد.
روستای دیزباد همان طور که از اسمش مشخصه منطقه ای بادخیز است و از سال ۲۰۰۲ با احداث نیروگاه بادی در این منطقه از این باد برای تولید برق استفاده می شود. این باد همچنین آب و هوای خنک و لطیفی را برای دشت های شمالی و میانی نیشابور رقم می زند. شاید برایتان جالب باشد که بدانید اولین شبکه برق خصوصی کشور در این روستا برقرار شده است. در زمان های دور مشکل رفت و آمد در هنگام تاریکی هوا، محصلان روستا را بر آن داشت تا اولین اولین شبکه برق خصوصی کشور را راه اندازی کنند.
صنایع دستی روستا در گذشته پارچه بافی بود. انواع پارچه ها، دستکش، نمد مالی برای زیرانداز، جوراب پشمی و از کارهای دستی مردم این روستا بوده ولی درحال حاضر کمتر شده است. صنایع چوبی نیز در روستا وجود داشته که بعضا در پنجره ها مورد استفاده قرار گرفته است.
مصاحبه با مهندس محمود کردی؛ از دیزآباد تا دیزباد (بخش نهم)
«دیزباد وطن ماست»- در بخش نهم ادامه مباحث مربوط به دیزباد را از نگاه مهندس محمود کردی با هم مرور می کنیم.
54. در راستای فعالیت های حفظ محیط زیست، چه ارگان ها و بخش های داخلی و بین المللی در دیزباد کار کرده اند؟ چه ظرفیت هایی وجود دارد و آیا اقداماتی بوده اند که انجام شده باشند اما ثمره آن هنوز بیرون نیامده باشد؟
در بخش حفظ محیط زیست از اغلب ادارات و سازمان های مردم نهاد استفاده کردیم نظیر سازمان حفاظت محیط زیست کشور، سازمان منابع طبیعی کشور، استانداری، فرمانداری، سازمان جهاد کشاورزی و همچنین دفتر کمک های محیط زیستی سازمان ملل با ما همکاری کرده اند.
55. در مورد پرونده های قضایی در دیزباد، شرایط چگونه است. متاسفانه ضعف ساختارها و عدم شفافیت قوانین در مورد باغات و بحث دیوار کشی ها پرونده های زیادی در مراکز قضایی برای دیزبادی ها ایجاد کرده بود، آیا این شرایط تغییری کرده است؟ نقش شورای اسلامی دیزباد در این خصوص چه بوده است؟
متاسفانه یکی از مسائلی که بیشترین انرژی و وقت ما را گرفته است همین موضوع بوده است ، ما تا جائیکه امکان داشته مسائل را حل و فصل کردیم. البته ای این مشکلی است که گریبانگیر مملکت شده است و فقط مربوط به دیزباد نیست.
56. بحث خرید و فروش زمین های دیزباد و عدم واگذاری زمین و ملک به غیر دیزبادی ها چگونه است؟ اکنون آیا متولی خاصی برای این موضوع وجود دارد؟ چه پیشرفت هایی در این خصوص انجام شده است؟
در دیزباد وقتی خرید و فروش املاک صورت می گیرد پس از امضای خریدار و فروشنده و سه شاهد شورا تایید می کند و اگر خریدار غیر دیزبادی باشد. شورا تایید نمی کند، البته فروش به غیر دیزبادی خیلی کم می باشد.
57. صنایع دستی در دیزباد یکی از بخش های مغفول بوده است. آیا ما در این عرصه اقدامی کرده ایم؟ و آیا اساسا ظرفیتی در این حوزه وجود دارد؟
صنایع دستی در دیزباد قدیم بسیار رونق داشته است ولی فعلا در این بخش شغلی وجود ندارد.
58. استفاده از انرژی های پاک خورشیدی و بادی یکی دیگر از مباحثی است که با توجه به توجه دیزبادی ها به محیط زیست مطرح است. آیا این حوزه ها مورد توجه قرار گرفته اند؟ ظرفیتی در این حوزه ها وجود دارد که بتوانیم در دوره بعد استفاده کنیم؟
تا کنون در مورد انرژی پاک کاری نشده است و ما برنامه خاصی نداریم.
59. آتش سوزی ها در دیزباد در سالهای اخیر بسیار بیشتر شده و برخی عنوان می کنند که اگر گله ها در کوه ها بچرند این مشکل پیش نمی آید. آیا اساس این نظر صحیح است و اینکه چه اقداماتی برای جلوگیری از آتش سوزی های بزرگ در دیزباد می توان انجام داد؟
برق محاسن بی شمار دارد، در عین حال، اگر اگر کسی دست به سیم برق لخت بزند می میرد، قضیه حفظ و ارتقاء منابع طبیعی نیز همین است، بیشمار محاسن و در عین حال سهل انگاری موجب آتش سوزی می شود.
60. در این دور فعالیت های شورا، چه اقداماتی در خصوص توسعه راه ها صورت گرفت؟ آیا در حال حاضر راه های دیزباد وضعیت مطلوبی دارد؟ در کدام قسمت های دیزباد راه ها می تواند توسعه پیدا کند؟ و چرا توسعه پیدا نمی کند؟
توسط این شورا ۵/۵ کیلومتر جاده گاز کشیده شد که ضمن انتقال گاز جاده بسیار خوبی است که از سیل رودخانه در امان است و در سیل نوروز ۹۸ که جاده اصلی قطع شده بود، حدود دو ماه رفت و آمد دیزبادی ها از این جاده صورت می گرفت، همچنین در طول خدمت این شورا بیش از یک کیلومتر جاده ساحلی آروین زیر سازی و اسفالت شد البته جاده بین باغات نیز چند مورد احداث شد.
61. قلعه حسن و قلعه منصور دیزباد، دو سایت تاریخی و هویتی برای دیزباد هستند. آیا برنامه ای برای مرمت و بازسازی این دو سایت وجود دارد؟
در مورد قلعه حسن برنامه ای نداشته ایم، اما در مورد قلعه منصور با جمعی از دیزبادی های خارج از کشور صحبت کردیم که هزینه های آن را تامین کنند و ما آنرا باز سازی کنیم، انشاالله شوراهای جدید موفق به اجرای این کار شوند.
62. دیزباد از نظر روشنایی معابر تا حدودی در این دوره وضعیت قابل قبول تری پیدا کرد. البته برخی می گویند همه دیزباد روشن نشده و هنوز کوچه هایی تاریک اند. آیا در این خصوص توضیحی وجود دارد؟
ما در ۸ نقطه دیزباد چراغ پارکی و نور افکن نصب کردیم و کوچه های تاریک نیز روشن شده اند و هیچ نقطه تاریکی نداریم. اگر نقطه تاریکی دیده می شود بر اثر سوختگی لامپ بوده که موقتی است.
63. برخی مکان های تاریخی مثل راه حج در دیزباد در معرض تخریب هستند. آیا این موارد متولی های شخصی دارد یا در حوزه فعالیت دهیاری قرار می گیرد و آیا در این مدت در خصوص بهسازی و مقاوم سازی آن اقدامی شده است؟
من راه حج را نشنیدم.
همکاری های نزدیک با سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
«دیزباد وطن ماست»- سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری یکی دیگر از اقداماتی است که می تواند به ظرفیت سازی در دیزباد منجر شود. اما تا کنون اقدام اطلاع رسانی شده ای در این خصوص انجام نگرفته است.
این سازمان حمایت های خوبی از مباحث صنایع دستی انجام می دهد و افراد می توانند با شرکت در دوره های آموزشی آن در بحث تولید صنایع دستی و گردشگری پیش قدم شوند.
ببینید وقتی گردشگر به دیزباد می آید می خواهد یادگاری از دیزباد به همراه ببرد، اما حقیقتا چه چیزی برای او داریم که به او بدهیم. آیا جاجیم داریم؟ آیا حصیر بافی داریم؟ آیا سفالگری داریم؟ آیا نقاشی بر روی سنگ داریم؟ چه چیزی است که در دیزباد می تواند به گردشگر داده شود تا او را برای سال ها به یاد دیزباد بیاندازد.
من فکر می کنم حتی صنعت عکاسی و نقاشی دیزباد می تواند سوغات های خوبی را برای گردشگرانی که به دیزباد می آیند فراهم کند.
غیر از این سازمان میراث فرهنگی و گردشگری این امکان را به مردم می دهد که تولیدات مازاد خودشان را که فکر می کنند در دیزباد به فروش نمی رسد به خود سازمان به فروش برسانند تا از طریق بازارچه های صنایع دستی به فروش برسد و همه قیمت ها نیز مناسب است.
اطلاع رسانی در این زمینه ها شاید بتواند شرایطی را فراهم کند که دیزبادی ها بتوانند گام های موثری در این زمینه ها بردارند. قطعا ارائه فرصت های شغلی به دیزبادی هایی که در دیزباد ساکن هستند برای فصول سرد که در آن امکان کار وجود ندارد می تواند به دائمی شدن حضور دیزبادی ها منجر شود.
